Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlığından;
İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİ
1- AMAÇ, DAYANAK VE TANIMLAR
1.1- Amaç
Bu
Tebliğin amacı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun 11, 12, 80, 86, 88 ve 90 ıncı maddeleri
ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda
işveren yükümlülüklerine ilişkin uygulama esaslarını düzenlemektir.
1.2- Dayanak
Bu
Tebliğ, 5510 sayılı Kanunun 11, 12, 80, 86, 88 ve 90 ıncı
maddeleri ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine dayanılarak
hazırlanmıştır.
1.3- Tanımlar
Bu
Tebliğde geçen;
a) Kanun:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,
b)
Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
c)
Yönetmelik: Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğini,
d)
Ünite: Merkezde daire başkanlıklarını, taşrada sosyal güvenlik il
müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerini,
ifade
etmektedir.
2- KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ
FIKRASININ (a) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI SAYILANLAR YÖNÜNDEN AYLIK PRİM VE
HİZMET BELGESİNİN DÜZENLENMESİ, VERİLMESİ VE PRİMLERİN ÖDENMESİ
2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı
çalıştıran işverenler, Yönetmelik ekinde yer alan sigortalının
durumuna uygun aylık prim ve hizmet belgesine,
İşveren/alt
işveren/geçici iş ilişkisi kurulan işverenin;
- Adı
soyadı/unvanını,
-
İşyerinin adresini,
- İşyeri
telefon numarasını ve e-Posta adresini,
- Vergi
kimlik numarası/Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasını,
Çalıştırdıkları
sigortalıların;
- Sosyal
güvenlik sicil numaralarını,
- Ad ve
soyadları ile ikinci soyadı almış olan sigortalıların ilk soyadlarını,
- Prim
ödeme gün sayılarını,
- Prime
esas kazanç tutarlarını (hak edilen ücretler ile prim, ikramiye ve bu
nitelikteki ödemeler olarak ayrı ayrı)
- İşe
başlama ve işten çıkış tarihlerini,
-Ayın
bazı günlerinde çalışmamış olmaları halinde, eksik gün sayısını ve eksik
çalışma nedenlerini,
- Ay
içinde işten ayrılmış olmaları halinde, işten çıkış nedenlerini,
-
Sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve aylık sosyal güvenlik destek
primlerini,
Belgenin;
-
İlişkin olduğu yılı ve ayını,
-
Mahiyetini (asıl, ek veya iptal nitelikte olduğunu),
-
Türünü,
- Varsa
düzenlenmesine esas kanun numarasını,
- Toplam
sayfa sayısını,
kaydetmeleri gerekmektedir.
2.1.1-
İşveren ve İşyerine İlişkin Bilgiler
Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta
kanalıyla Kuruma gönderilmesi sırasında, belgeyi gönderecek olan
işveren/alt işveren/geçici iş ilişkisi kurulan işverenlere ilişkin ad soyad/unvan, işyeri adresi, telefon numarası, e-posta
adresi ve vergi kimlik numarası/Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası
bilgileri, Kurumumuz işyeri tescil kütüklerindeki kayıtlarına bakılarak,
sistem tarafından aylık prim ve hizmet belgelerine kaydedilmekte olup, söz
konusu bilgilerde herhangi bir değişiklik olması halinde, durumun işyerinin
bağlı bulunduğu üniteye müracaat edilmek suretiyle düzeltilmesi
gerekmektedir.
Aylık
prim ve hizmet belgelerinin kağıt ortamında
düzenlenerek Kuruma elden verilecek veya posta kanalıyla gönderilecek
olması halinde ise, işyerine ilişkin bilgiler, ilgililerce yazılacaktır.
2.1.2-
Sigortalılara İlişkin Bilgiler
2.1.2.1-
Sigortalıların Sosyal Güvenlik Sicil Numaraları ve Ad/Soyad
Bilgilerinin Girişi
1/10/2008
tarihinden itibaren sosyal güvenlik sicil numarası olarak sigortalıların
Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numaraları esas alınacağından, aylık prim ve
hizmet belgesinin “Sosyal Güvenlik Sicil Numarası” bölümüne, sigortalıların
11 haneli TC kimlik numaraları kaydedilecektir. Sigortalının yabancı
uyruklu olması halinde ise, söz konusu bölüme, bu kişiler için İçişleri
Bakanlığınca verilecek olan kimlik numarası girilecektir.
Yabancı
uyruklu sigortalıların aylık prim ve hizmet belgesine kaydedilmesi
sırasında bu kişilerin kimlik numaralarının Kurum veri tabanında kayıtlı
bulunmaması halinde, öncelikle kimlik numaralarının İçişleri Bakanlığından
öğrenilmesi, ardından söz konusu numaraların sigortalı tescil kütüklerine
kaydedilmesi amacıyla işyerinin bağlı bulunduğu üniteye müracaat edilmesi gerekmektedir.
Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta
kanalıyla gönderilmesinde, sosyal güvenlik sicil numarasının kullanıcı
tarafından sisteme girilmesinin ardından, sigortalının ad/soyad ve varsa ilk soyad
bilgisi sigortalı tescil kütüklerine bakılarak sistem tarafından ekrana
getirilecek olup, sosyal güvenlik sicil numarası girilen sigortalının ad soyad bilgisinin doğru olup olmadığı kullanıcılar
tarafından kontrol edilecek, sosyal güvenlik sicil numarasının hatalı girilmiş
olduğunun anlaşılması halinde, doğru sicil numarası sisteme yeniden
girilecektir.
Aylık
prim ve hizmet belgesinin kağıt ortamında
düzenlenerek Kuruma elden verildiği veya posta kanalıyla gönderildiği
durumlarda ise, sigortalıların sosyal güvenlik sicil numaraları ve ad/soyad/ilk soyadı bilgileri aylık prim ve hizmet
belgesine ilgililerce yazılacaktır.
2.1.2.2- Sigortalıların, Prim Ödeme Gün
Sayılarının, Prime Esas Kazançlarının, İşe Başlama ve İşten Çıkış Tarihleri
İle İşten Çıkış Nedenlerinin Girişi
Sigortalıların;
ay/dönem içinde ücret almaya hak kazandıkları süreler “Prim Ödeme Günü”
bölümüne, hak ettikleri ücretleri “Prime Esas Kazanç” bölümüne, ay içinde
ödenen prim, ikramiye ve bu nitelikteki istihkaklar ise “Prim, İkramiye ve
Bu Nitelikteki İstihkak” bölümüne kaydedilecektir.
a) Ay/Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan
Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Ay/dönem
içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları,
ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31
gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek- (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde
2012/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu
varsayıldığında, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31
gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2012/Şubat ayının tamamı için
ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2012/Şubat ayındaki
prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın
yine 30 olarak sisteme girilecektir.
b) Ay/Dönem İçinde İşe Başlayan Sigortalıların Prim
Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam
çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim
ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak
parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk gününde işe başlamış ve ayın tamamı
için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların, ilgili ay/dönemdeki
prim ödeme gün sayıları, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek- (D)
sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/3/2012 tarihinde işe başladığı ve işe başladığı tarihten
itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu
varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün
sayısı 13 gün olarak, işe başlama tarihi ise 19/3/2012 olarak sisteme girilecektir.
c) Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların
Prim Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten
ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan
sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin
kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle
hesaplanacaktır.
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten
ayrılmış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların
ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı
gibi olacaktır.
Örnek- (K)
sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/2/2012 tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve
işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak
kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Şubat
ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacak ve işten çıkış tarihi olarak
19/2/2012 tarihi sisteme girilecektir.
d) İşe Başladığı Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan
Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan
sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin
ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe
giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç
gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten
ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların
ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde
açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek- (B)
sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 17/3/2012 tarihinde işe başlayıp 28/3/2012 tarihinde işten
ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak
kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi
17/3/2012 olarak, işten ayrılış tarihi 28/3/2012 olarak, 2012/Mart ayındaki
prim ödeme gün sayısı ise 12 olarak sisteme kaydedilecektir.
2.1.2.3- Ay/Dönem
İçinde Bazı Günlerde Çalışmamış ve Çalışmadığı Günler İçin Ücret Almamış
Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
a) Ay/Dönem İçinde İşe Girişi veya İşten Çıkışı
Bulunmayan Sigortalılar Yönünden
Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı
bulunmayan, çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası
gibi) ay/dönemin bazı günlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de
ücret almayan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları,
ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün
sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek - Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (A)
sigortalısının, 2012/Şubat ayında 10 gün ücretsiz izinli olduğu ve
ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu
varsayıldığında, söz konusu ayda 29 gün bulunması ve sigortalının 10 gün
eksik çalışmış olması nedeniyle, bahse konu sigortalının 2012/Şubat
ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacaktır.
b) Ay/Dönem İçinde İşe Girişi veya İşten Çıkışı
Bulunan Sigortalılar Yönünden
Ay/dönem içinde işe başlayan veya işten ayrılan
sigortalıların, aynı zamanda çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin,
disiplin cezası gibi) ay/dönem içinde hak kazanılmış hafta tatili dışında,
çalışmadığı ve çalışmadığı günler içerisinde ücret almadığı günlerin
bulunması durumunda, ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayısı, ücret
alınan gün sayısı esas alınmak suretiyle, başka bir ifade ile ilgili
ay/dönemdeki gün sayısından, işe başladığı tarihten önceki gün sayısı,
işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ve ücret alınmayan gün sayısı
çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek - Özel
sektöre ait bir işyerinde 8/3/2012 tarihinde işe
başlamış olan sigortalının, 2012/Mart ayında işe başladığı tarihten sonra 3
gün istirahatlı bulunduğu ve hak kazanılmış hafta tatili dışında söz konusu
ayın diğer günlerinin tamamında çalışmış olduğu varsayıldığında, ilgili
aydaki prim ödeme gün sayısı 31 - 7 - 3 = 21 olacaktır.
Hak kazanılmadığı halde kullanılmış olan hafta
tatili için ücret ödenmesi halinde, bu sürelere ilişkin ücretler de prime
esas kazanca dahil edileceğinden, bu durumda bahse
konu süreler prim ödeme gün sayısına dahil edilecektir.
2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş
Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılara İstirahatli
Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim Ödeme Gün Sayısının
Hesaplanması
İşverenlerce Kurumumuzdan geçici iş göremezlik
ödeneği alan sigortalılara, Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği
ile normal günlük kazançları arasındaki fark ücretleri veya Kurumumuzca
ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın ayrıca normal
günlük ücretlerinin ödendiği durumlarda, geçici iş göremezlik ödeneği alan
sigortalılara istirahatlı bulundukları süreler için işverenlerince yapılan
bu ödemeler, Kanunun 80 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi
kapsamında değerlendirilerek prime tabi tutulacaktır.
Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan
(ay/dönem içinde istirahatli olan) sigortalıların
prim ödeme gün sayıları, “2.1.2.3” bölümünde açıklandığı üzere ücret aldığı
günler dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Dolayısıyla prime tabi tutulan bu ödemelerin
sigorta primine esas günlük kazanç alt sınırının altında kalması halinde,
Kanunun 82 nci maddesi gereğince prime esas
günlük kazanca tamamlanarak, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası
primi de dahil olmak üzere prime tabi tutulması ve
bu primlerin ilişkin olduğu sürelerin aylık prim ve hizmet belgesinde prim
ödeme gün sayısına ilave edilmesi gerekmektedir.
Örnek - Özel
sektöre ait bir işyerinde çalışmakta iken 17/3/2012
- 25/3/2012 döneminde istirahatli olması nedeniyle
Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan bir sigortalı için, işvereni
tarafından bu süreler için Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği
dikkate alınmaksızın tam ücretinin ödendiği varsayıldığında, söz konusu
sigortalının 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 30 olacaktır. İstirahatli sürelerde işverence ücret ödenmemesi
halinde ise sigortalının 2012/Mart ayı prim ödeme gün sayısı 31-9=22
olacaktır.
2.1.2.5- Hafta Tatili Ücretine Hak Kazanıp
Kazanılmamasına Göre Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunda, hafta
içindeki çalışma süresi altı gün olarak belirlenmiş ve her altı günlük
çalışma sonucu işçinin yirmidört saatten az
olmamak üzere dinlendirileceği,
4857 sayılı İş Kanununda ise, genel bakımdan
haftalık çalışma süresinin haftada en çok kırkbeş
saat olduğu, aksi kararlaştırılmamış ise bu sürenin işyerinde haftanın
çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı, 4857 sayılı Kanun
kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye
göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir
zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört
saat dinlenme (hafta tatili) verileceği, çalışılmayan hafta tatili günü
için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretinin tam
olarak ödeneceği,
öngörülmüştür.
Buna göre, sigortalıların işe başladığı
ay/dönemdeki prim ödeme gün sayılarının ve prime esas kazanç tutarlarının
hesaplanması sırasında, 394 ve 4857 sayılı Kanunlarda öngörülen hafta
tatili ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu da göz önüne alınacak ve hak
kazanılan hafta tatili prim ödeme gün sayısına dahil
edilecektir.
Diğer taraftan, hafta tatiline hak kazanmadıkları
halde hafta tatili yapan sigortalılara, kullanmış oldukları hafta tatili
için ücret ödenmesi zorunlu olmadığından, bu sürelerin prim ödeme gün
sayısının hesaplanması sırasında dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, bu durumda Kanunun 86’ncı maddesinin dördüncü fıkrasına istinaden,
ay içindeki eksik çalışmaya (hafta tatiline) ilişkin puantaj kaydının yasal
süresi içinde Kurumumuza verilmesi gerekmektedir. Buna karşın, hak
kazanılmadığı halde kullanılmış olan hafta tatili için ücret ödenmesi
halinde, bu sürelere ilişkin ücretler de prime esas kazanca dahil edileceğinden, bu durumda bahse konu süreler prim
ödeme gün sayısına dahil edilecektir.
2.1.2.6- Eksik Gün Nedenlerinin ve İşten Çıkış
Nedenlerinin Bildirilmesi
a) Eksik Gün Nedenlerinin Bildirilmesi
Ay
içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve çalıştırılmadığı günler için
ücret ödenmeyen sigortalıların eksik çalışma nedenlerinin aylık prim ve hizmet
belgesine kaydedilmesi gerekmektedir. Sigortalının eksik çalışma nedenleri
Yönetmeliğin 9 nolu ekinde yer alan aylık prim ve
hizmet belgesinin arka sayfasında açıklanmıştır.
Ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve
çalıştırılmadığı günler için de ücret ödenmediği beyan edilen sigortalılara
ilişkin olarak, aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı eksik gün nedeni
hanesine, sigortalının durumunu açıklayan kod numarası kaydedilecektir.
Genel bütçeye dahil
dairelerin, özel bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, fonların,
belediyelerin, il özel idarelerinin, belediyeler ve il özel idareleri
tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, bütçeden yardım alan kuruluşlar
ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve
kuruluşların, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve bunların bağlı ortaklıkları
ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya
ait olan diğer ortaklıklarının, kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının, sendikaların, vakıfların, 5411 sayılı
Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşların işyerleri ve toplu iş
sözleşmesi yapılan işyerleri ile 30 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı
aylara ilişkin özel sektör işyerleri hariç olmak üzere, ay içinde bazı iş
günlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların
eksik çalıştıklarını ispatlayan belgelerin Yönetmeliğinin 10 nolu ekinde yer alan belge ile aylık prim ve hizmet
belgesinin verilmesi gereken süre içinde işyerinin bağlı bulunduğu üniteye
elden verilmesi veya aynı süre içinde posta ile gönderilmesi gerekmektedir.
30 ve üzerinde sigortalı çalıştırılıp
çalıştırılmadığının tespiti sırasında, ay içinde hizmet akdi devam eden
sigortalılarla birlikte;
-Alt işverenler tarafından çalıştırılan
sigortalılar,
-Ay içinde çeşitli nedenlerle çalışması olmayan
sıfır gün ve sıfır kazançlı sigortalılar,
-Ay içinde işe giren ve işten ayrılan sigortalılar,
hesaplamaya dahil edilecektir.
Eksik gün nedenlerine ilişkin bilgi ve belgelerin
Kuruma verilmemesi veya verilmesine rağmen Kurumca geçerli sayılmaması
halinde, işverenden/ alt işverenlerden eksik bildirilen günlere ilişkin ek
nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin bir aylık süre içinde
verilmesi 7201 sayılı Kanuna göre tebliğ edilecek yazı ile istenilecek, ek
nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin söz konusu yazının
tebliğinden itibaren bir aylık süre içinde verilmemesi halinde, bahse konu
prim belgeleri ilgili ünitece re’sen
düzenlenerek, tahakkuk eden primler yazı ile işverene/alt işverenlere
tebliğ edilecektir.
Eksik bildirilen günlere ilişkin ek nitelikteki
aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilmesine ilişkin yapılan
tebligat üzerine, işverene/alt işverenlere, ek nitelikte aylık prim ve
hizmet belgesi yerine söz konusu belgede kayıtlı sigortalıların eksik çalışma
nedenlerine ilişkin her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belge ibraz
edilmesi halinde söz konusu belgelere de itibar edilecektir.
İşyerlerinde
kısmi zamanlı (part-time) olarak çalışan
sigortalılar için düzenlenmiş olan yazılı sözleşmenin noterden tasdikli
olması zorunlu değildir. Kısmi
süreli çalışmalara ait iş sözleşmesi noterden onaysız ve yasal süresi
dışında verilmiş ise, verildiği ay ve sonrası için hüküm ifade edecektir.
Kısmi iş sözleşmesinin, Yönetmeliğin 10 numaralı ekinde yayınlanan “Eksik
Gün Bildirim Formu” ekinde ve aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi
gereken yasal süre içinde Kuruma verilmiş olması kaydıyla, söz konusu form
ve sözleşme işverenlerden, sözleşme süresi boyunca, her ay tekrar
istenilmeyecektir.
Eksik gün nedenlerine ilişkin bilgi ve belgeleri
Kuruma vermekle yükümlü tutuldukları halde vermeyen veya vermelerine rağmen
Kurumca geçerli sayılmayan işverene/ alt işverenlere gönderilecek olan
tebligatlarda, ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin hangi
sigortalılar için düzenlenmesi gerektiği, prim ödeme gün sayısı ve prime
esas kazanç tutarı da belirtilecektir.
İşverenden/alt işverenlerden istenilecek olan ek
nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesindeki prime esas kazanç tutarının
ne kadar olacağı, sigortalının ilgili ayda daha önce Kuruma bildirilmiş
olan prime esas kazanç tutarının prim ödeme gün sayısına bölünmesi
suretiyle bulunan günlük kazanç tutarının eksik bildirilen gün sayısı ile
çarpılması suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek - (A)
işverenince 2012/Mart ayına ilişkin olarak düzenlenen aylık prim ve
hizmet belgesinde kayıtlı sigortalıların prim ödeme gün sayısının ve prime
esas kazanç tutarının,
Sigortalı
|
Gün
|
SPEK
|
İşe Giriş Tarihi
|
İşten Ayrılış Tarihi
|
Eksik Gün Nedeni
|
A
Sigortalısı
|
25
|
900,00
|
-------
|
-------
|
İstirahatli
|
B
Sigortalısı
|
28
|
1000,00
|
-------
|
-------
|
Ücretsiz izinli
|
olduğu ve eksik gün
nedenlerine ilişkin bilgi ve belgelerin Kuruma verilmediği varsayıldığında,
işverence düzenlenmesi gereken ek nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgesindeki prim ödeme gün sayısı (A) sigortalısı için 5 gün, (B)
sigortalısı için 2 gün olacak, prime esas kazanç tutarı ise;
A Sigortalısı için
|
:
|
900,00/ 25 gün
|
=
|
36,00
|
|
:
|
36,00 x 5 gün
|
=
|
180,00 TL
|
B Sigortalısı için
|
:
|
1000,00/ 28 gün
|
=
|
35,71
|
|
:
|
35,71 x 2 gün
|
=
|
71,42 TL olacaktır.
|
b) İşten Çıkış Nedenlerinin Bildirilmesi
Sigortalının ay içinde işten ayrılması halinde, işten
çıkış tarihi sisteme girildikten sonra, işten ayrılma nedeninin aylık prim
ve hizmet belgesine kaydedilmesi gerekmektedir. İşten ayrılma nedenleri Yönetmeliğin
9 nolu ekinde yer alan aylık prim ve hizmet
belgesinin arka sayfasında açıklanmıştır.
2.1.3- Belgeye
İlişkin Bilgiler
Aylık
prim ve hizmet belgesinin e-Sigorta kanalıyla gönderilmesi sırasında,
belgenin ilişkin olduğu yıl ve ay, sigortalıların niteliklerine uygun belge
türü ve varsa düzenlenmesine esas Kanun numarası, ilgililerce seçilecektir.
Belge türleri Yönetmeliğin 9 nolu ekinde yer alan
aylık prim ve hizmet belgesinin arka sayfasında açıklanmıştır.
Aynı
işyerinde çalışmakla birlikte, farklı nitelikteki sigortalılar, farklı
belge türü seçilmek suretiyle Kuruma bildirilecektir.
Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci
fıkrasının (a), (b), (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilenlerden hizmet
akdine istinaden çalışmayanlar için 13 nolu belge
türü seçilecektir.
Örnek-
(B)
Limited Şirketinin 2012/Mart ayında çalıştırmış
olduğu toplam 11 sigortalıdan,
-
6’sının tüm sigorta kollarına tabi,
-
3’ünün sosyal güvenlik destek primine tabi,
-
2’sinin tüm sigorta kollarına tabi olmakla birlikte 60 gün fiili hizmet
süresi zammına tabi,
olduğu
varsayıldığında, her bir belge türüne giren sigortalı grubu, ilişkin oldukları
belge türleri seçilmek suretiyle ayrı ayrı
düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri ile Kuruma
bildirilecektir.
Yönetmeliğin
9 nolu ekinde yer alan aylık prim ve hizmet
belgesinin arka sayfasında açıklanmış olan 7, 14, 19, 21, 22, 23, 24, 25,
28, 39, 42, 43, 44, 39, 90, 91 ve 92 nolu belge
türlerini seçen kurum,
kuruluş ve işletmelerin, bahse konu belge türlerini seçebilmeleri amacıyla
çalıştırdıkları sigortalıların niteliklerini de belirtmek suretiyle işyerlerinin
bağlı bulunduğu üniteye yazılı olarak başvurmaları gerekmekte olup, yapılan
başvurular üzerine ilgili ünite tarafından gerekli kodlama yapılmak
suretiyle, aylık prim ve hizmet belgesinin gönderilmesi sırasında ilgili
belge türleri kendilerine açılacaktır.
Bu
kurum, kuruluş ve işletmelerin, yukarıda belirtilen nitelikteki
sigortalılardan ayrı olmak üzere, farklı nitelikte sigortalı istihdam
etmeleri halinde bu sigortalılar için ayrıca işyeri dosyası tescil ettirmeleri
gerekmektedir.
İşyerinin
ve sigortalıların çeşitli teşvik kanunları kapsamına girmesi halinde, söz
konusu kanunlar kapsamına giren sigortalılar ayrı ayrı
belge türü ve kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık
prim ve hizmet belgeleri ile Kuruma bildirilecektir.
Örnek-
Kurumumuza yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu
bulunmayan (A) işvereninin 2012/Mart ayında çalıştırdığı toplam 103
sigortalıdan;
-
3’ünün, 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine istinaden kontenjan dahilinde tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışan
özürlü sigortalı,
-
7’sinin, 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine istinaden kontenjan
haricinde tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışan özürlü sigortalı,
-
10’unun 4447 sayılı Kanunun Geçici 10 uncu maddesine istinaden tüm sigorta
kollarına tabi olarak çalışan sigortalı,
-
6’sının herhangi bir teşvik kanunu kapsamına girmeyen sosyal güvenlik
destek primine tabi olarak çalışan sigortalı,
-
77’sinin de yine herhangi bir teşvik kanunu kapsamına girmeyen tüm sigorta
kollarına tabi olarak çalışan sigortalı,
olduğu
varsayıldığında,
-
4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine istinaden kontenjan dahilinde tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışan
özürlü sigortalılar, 1 nolu belge türü ve 14857 nolu kanun numarası,
-
4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine istinaden kontenjan haricinde tüm
sigorta kollarına tabi olarak çalışan özürlü sigortalılar, 1 nolu belge türü ve 54857 nolu
kanun numarası,
-
Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan sigortalılar 2 nolu belge türü,
-
4447 sayılı Kanunun Geçici 10 uncu maddesine istinaden tüm sigorta
kollarına tabi çalışan sigortalılar, 1 nolu belge
türü ve 06111 nolu Kanun numarası,
-
Tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışan diğer sigortalılar ise, 1 nolu belge türü ve 05510 sayılı Kanun numarası,
seçilmek
suretiyle Kuruma bildirilecektir.
2.1.4-
Belgeyi Düzenleyen Kişiye İlişkin Bilgiler
Aylık
prim ve hizmet belgeleri, e-Sigorta kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi
verilmiş olan kişilerce Kuruma gönderilebilecek olup, bu kişiler sistemde
kayıtlı tutulmaktadır. Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta
kanalıyla gönderilmesi sırasında, belgeyi gönderen kişinin ayrıca
kaydedilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, aylık prim ve hizmet
belgelerinin kağıt ortamında Kuruma verildiği
durumlarda, varsa, 3568 sayılı Kanuna tabi olan meslek mensubunun adı
ve soyadı ile bunların meslekî oda kayıt numarasının, işverenin kamu
idaresi olması hâlinde tahakkuk veya tediye görevlisinin ad ve soyadının
belgeye kaydedilmesi gerekmektedir.
2.2- Aylık Prim
ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran;
- Özel nitelikteki işyeri işverenleri cari aya
ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın
23’ünde,
- Resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari
aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen
takvim ayının 7’sinde,
saat
23.59’a kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermek zorundadırlar. Belgenin
gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde,
aylık prim ve hizmet belgesi, son günü izleyen ilk iş günü saat 23:59 a kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla
gönderilebilecektir.
Diğer taraftan, bazı özel nitelikteki işyeri
işverenleri ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasında; bazı resmi nitelikteki
işyeri işverenleri ise ayın 1’i ila 30’u arasında ücret alan sigortalılar
çalıştırdığından, bu nitelikteki işyeri işverenlerince;
- Ayın 1’i ila 30’u arasındaki çalışmaları
karşılığı ücret alan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık prim ve
hizmet belgeleri, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde,
- Ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki
çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık
prim ve hizmet belgeleri, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen
takvim ayının 7’sinde,
Kuruma gönderilecektir.
Ayrıca;
a) Toplu iş sözleşmeleri uyarınca geriye yönelik
olarak ödenmesine karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki
aylık prim ve hizmet belgelerinin, toplu iş sözleşmesinin imzalandığı
tarihi,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş
sözleşmesi dışında kalan sigortalılar ile özel sektöre ait işyerlerinde
sendikalara üye olmamaları sebebiyle toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında
kalan sigortalılara, geriye dönük ödenmesine karar verilen ücret farklarına
ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, alınan karar
tarihini,
c) Ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olan
personele ödenen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgelerinin, vize işleminin gerçekleştiğine ilişkin yazının tarihini,
ç) Bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara
Kurumca ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra istirahatlı
bulunulan süre için işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak ücret
ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgelerinin istirahat süresinin sona erdiği tarihi,
d) 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine
istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararların
tebliğinden sonra, on iş günü içinde sigortalı, işe başlamak üzere işverene
başvurduğu takdirde, iş mahkemeleri veya özel hakemlerce verilen karar
uyarınca ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgelerinin kesinleşen mahkeme kararının sigortalıya tebliğ
edildiği tarihi izleyen onuncu iş gününün içinde bulunduğu ay/dönemi,
e) İdare mahkemesi kararlarına göre görevlerine
iade edilen sigortalı personele ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin
ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin mahkeme kararının idareye
tebliğ edildiği tarihi,
f) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü
maddesinin (b) bendi kapsamında bulunanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması
öngörülenlere enflasyon farkı veya başka ad altında geriye yönelik olarak
yapılan ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin,
ödemenin yapıldığı tarihi,
g) Toplu iş sözleşmelerine tabi işyeri
işverenlerince veya kamu idarelerince ya da yargı mercilerince verilen
kararlara istinaden, hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir
tarihte ödenen ücret dışındaki ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim
ve hizmet belgelerinin (ücret dışındaki bu ödemeler hizmet akdinin devam
ettiği en son ayın kazancına dahil
edilecektir.) yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme
tarihlerini,
ğ) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçları,
aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilme süresi içinde Türkiye’ye
dönmemişse, bu araçlarda çalıştırılan sigortalıya ait aylık prim ve hizmet
belgesi, bu Tebliğde belirtilen verilme süresinin sona erdiği tarihten
itibaren bir ayı geçmemek şartıyla araçların Türkiye’ye dönüş tarihini,
h) Kamu
kurumlarında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışan sigortalılar için idare mahkemesi kararları veya idarece
verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde, mahkeme
kararının idareye tebliğ edildiği tarihi takip eden günden veya idarenin
karar tarihini,
takip
eden ay/dönemin, işyerinin özel nitelikte olması halinde 23’üne, resmi
nitelikte olması halinde 7’sine kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla
gönderilmesi veya kağıt ortamında verilmesi halinde yasal süresi içinde
verilmiş kabul edilecek ve Kanunun 102 nci
maddesinde belirtilen idari para cezası uygulanmayacaktır.
Yasal
süresi geçirildikten sonra düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri
Kuruma elden verilir ya da posta kanalıyla gönderilir.
Yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet
belgelerinin Yönetmeliğin 103 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
açıklamalar uyarınca incelemeye sevk edilmesi ve işverenlerce inceleme
sonucu beklenilmeksizin tahakkuk eden primlerin gecikme cezası ve gecikme
zammı ile birlikte ödenmek istenilmesi halinde, incelemeye sevk edilen
aylık prim ve hizmet belgelerinin tahakkuk kısmı, inceleme sonucu
beklenilmeksizin işleme alınacak, hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı
bölüm) ise yapılacak incelemenin ardından uygun görülmesi halinde işleme
alınacaktır.
2.3- E-Sigorta Uygulamasına Başvurulması,
Sözleşmenin Düzenlenmesi ve Şifre Zarfının Teslimi
2.3.1-
Başvuru
Aylık prim ve hizmet belgesinin
Kuruma e-Sigorta kanalıyla gönderilebilmesi için, işveren veya yetkili
kişiler tarafından usulüne uygun olarak doldurulmuş ve imzalanmış e-Sigorta
Hizmetleri İnternet Kullanıcı Kodu ve Kullanıcı Şifresi Başvuru Formu ile
Kurumun ilgili ünitesine başvurulması ve işveren veya yetkili kişiler
tarafından e-Sigorta Sözleşmesinin imzalanması gerekmektedir.
İşveren
haricindeki kişilerce e-Sigorta hizmetleri internet kullanıcı kodu ve
kullanıcı şifresi başvurusunun yapılabilmesi ve/veya e-Sigorta
sözleşmesinin imzalanabilmesi için, işveren vekili veya işvereni temsil ve
ilzama yetkili olunması ya da işveren adına; Sosyal Güvenlik Kurumuna her
türlü başvuruyu yapmaya, Kurumla her türlü sözleşmeyi imzalamaya, Kurumdan
her türlü belgeyi teslim almaya ve Kuruma her türlü belgeyi vermeye yetkili
olunduğuna veya e-Sigorta hizmetleri internet kullanıcı kodu ve kullanıcı
şifresi başvurusu yapmaya, e-Sigorta sözleşmesi imzalamaya, kullanıcı kodu
ve kullanıcı şifresi teslim almaya, Kuruma e-Sigorta kanalıyla aylık prim
ve hizmet belgesi göndermeye yetkili olunduğuna dair özel vekâletname
bulunması icap etmektedir. Dolayısıyla,
belirtilen hususların yer almadığı özel vekâletnameler ile e-Sigorta
hizmetleri internet kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi başvurusunda
bulunulması veya e-Sigorta sözleşmesinin imzalanması mümkün
bulunmamaktadır.
Alt işvereni olan işyerlerinde,
hem işveren, hem de alt işverenlerin her biri ayrı ayrı
başvuruda bulunarak, ayrı ayrı kullanıcı kodu ve
kullanıcı şifresi alacaklardır.
İşverenin
gerçek kişi olması durumunda kullanıcı
kodu ve şifresi almak için yapılacak başvurular, gerçek kişi olan
işverenlerce yapılabileceği gibi, gerçek kişi işverenlerin yetki
verilmesini talep ettikleri kullanıcılar tarafından da yapılabilecektir.
Ancak bu durumda, yetki verilmesi talep edilen kullanıcı için düzenlenmiş vekaletnamenin aslının veya noter onaylı suretinin ya da
ilgili idarelerce onaylı suretinin de e-Sigorta Sözleşmesi ile birlikte
başvuru formunun ekinde ibraz edilmesi gerekmektedir. İşverence yetki
verilmesi talep edilen kişinin, serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci
mali müşavir olması durumunda da yine aynı yol izlenecektir.
İşverenin özel hukuk tüzel kişisi
olması halinde, kullanıcı kodu ve şifresi almak için yapılacak başvurular,
tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili bulunan kişilerce (yönetim kurulu
başkanı, şirket müdürü, kooperatif, dernek, oda, vakıf başkanları vs.) veya
bu kişilerin yönetim kurulu kararı, noterden onaylı vekaletname
veya imza sirküleri ile yetki verilmesini talep ettikleri kişilerce de
yapılabilecektir. Bu durumda, başvuru formunda hem tüzel kişiyi temsil ve
ilzama yetkili bulunan kişinin işveren olarak imzası, hem de bu kişi
tarafından yetkili kılınan kişinin imzası bulunacak olup, başvuru formuna
imza sirkülerinin veya vekaletnamenin aslı ya da
noter onaylı sureti veya ilgili idarelerce onaylı sureti eklenecektir.
İşverenin kamu kurum veya kuruluşu
olması halinde, ilgili kurum ve kuruluş tarafından kullanıcı kodu ve şifresi
verilmesi talep edilmiş olan kişiler başvuruda bulunabileceklerdir. Bu
durumda, ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından düzenlenmiş
görevlendirme yazısı başvuru formuna eklenecektir.
Apartman yöneticiliklerince (kat
malikleri kurullarınca) yapılacak olan başvuru sırasında,
a) Kullanıcı kodu ve şifresinin
yönetici adına verilmesinin talep edilmesi halinde, başvuru sırasında,
noter onaylı karar defterinin;
- Binaya ilişkin bilgilerin yer
aldığı ilk sayfasının,
- Yönetici seçimine ilişkin kat
malikleri kurul kararının yer aldığı sayfanın,
birer fotokopisinin, e-Sigorta
sözleşmesi ile birlikte başvuru formu ekinde ibraz edilmesi,
b) Kullanıcı kodu ve şifresinin
başka bir kişiye verilmesinin talep edilmesi halinde ise,
- Binaya ilişkin bilgilerin yer
aldığı ilk sayfasının,
- Yönetici seçimine ilişkin kat
malikleri kurul kararının yer aldığı sayfanın,
- Yetki verilmesi talep edilen
kullanıcı için çıkartılmış vekâletnamenin aslı veya noter onaylı sureti ya
da ilgili idarelerce onaylı suretinin,
e-Sigorta sözleşmesi ile birlikte
başvuru formunun ekinde ibraz edilmesi gerekmektedir.
Başvuru formları, evrak servisince
evrak tarih ve numarası verildikten sonra, e-Sigorta Servisinde çalışan personel
tarafından teslim alınacak, gerekli kontrollerin yapılmasının ardından
“Kurum Ünitesi” bölümü teslim alan personel tarafından kaşelenip
imzalanacaktır.
2.3.2-
Başvuru Formlarının Kaydedilmesi ve Klase
Edilmesi
E-Sigorta sözleşmeleri iki nüsha
olarak düzenlenecek olup, ilk nüshası ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce/Sosyal
Güvenlik Merkezince başvurunun alındığı tarih ve sıraya göre klase edilecek, ikinci nüshası ise işverene/yetki
verilen kullanıcıya verilecektir.
2.3.3-
E-Sigorta Sözleşmesinin Düzenlenmesi ve Şifre Zarfının Teslimi
Şifre zarfının tesliminden önce,
iki nüsha olarak düzenlenen e-Sigorta sözleşmesinin, Kurum yetkilisi ile
işveren veya yetkili kişiler tarafından imzalanmış olması gerekmektedir.
E-Sigorta sözleşmesini, Kurum
adına e-Sigorta işlemlerinin yapıldığı servis şefi veya bağlı olduğu müdür
yardımcısı, diğer tarafta ise işveren veya yetkili kişi, kamu kurum veya
kuruluşlarında görevlendirme yazısı ile yetki verdiği belirtilen kişi
imzalayacaktır.
E-Sigorta
sözleşmesinin imzalarının tamamlanmasını müteakip, “İnternet Kullanıcı Kodu
ve Kullanıcı Şifresi Teslim Tutanağı” iki nüsha olarak düzenlenerek
taraflar arasında imzalanacak ve e-Sigorta servisi memuru tarafından
http://ebildirge.sgk.intra/ebbasvuru/jsp/login.jsp adresindeki uygulamanın
aktivasyon sayfasından kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi zarfının
üzerindeki “başvuru aktivasyon kodu” girilerek, aktivasyon işlemi
gerçekleştirilecek ve “e-Sigorta Sözleşmesi” ve “İnternet Kullanıcı Kodu ve
Kullanıcı Şifresi Teslim Tutanağı”nın birer suretleri ile birlikte
kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi zarfı işveren veya yetkili kişiye
teslim edilecektir. “e-Sigorta
Sözleşmesi” ile “İnternet Kullanıcı Kodu ve Kullanıcı Şifresi Teslim
Tutanağı”nın birer nüshası “e-Sigorta Hizmetleri İnternet Kullanıcı Kodu ve
Kullanıcı Şifresi Başvuru Formu” ile birleştirilerek e-Sigorta Servisinde
muhafaza edilecektir.
2.3.4-
Şifrenin İptali
E-Sigorta
sözleşmesinin 8 inci maddesinde sayılan sebeplerden herhangi birinin
varlığı halinde, durum yazılı olarak ilgili Sosyal Güvenlik İl
Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkezine yazılı olarak bildirilecek ve e-Sigorta
servisinde görevli memur tarafından
http://ebildirge.sgk.intra/ebbasvuru/jsp/login.jsp adresindeki uygulamanın
kullanıcı işlemleri menüsünden işverene veya yetkili kişiye verilen
kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi, işveren veya yetkili kişinin belge
verme yükümlülüğünün yasal olarak sona erdiği tarih itibariyle iptal
edilecek, ayrıca bu durum ile sözleşmenin fesh
edildiği, işveren ve/veya yetkili kişiye bir yazı ile bildirilecektir.
2.3.5-
Şifrenin Çalınması, Kaybolması, Unutulması
İşveren veya yetkili kişi
tarafından kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresinin; çalındığı, kaybolduğu
veya unutulduğu gibi hususların yazılı olarak ilgili üniteye bildirilmesi
halinde, e-Sigorta servisinde görevli memur tarafından
http://ebildirge.sgk.intra/ebbasvuru/jsp/login.jsp adresindeki uygulamanın
kullanıcı işlemleri menüsünden derhal kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi
iptal edilecektir.
Bu durumda, işveren veya yetkili kişinin aynı
işyeri için yeni kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi verilmesini yazılı
olarak talep etmesi halinde,
http://ebildirge.sgk.intra/ebbasvuru/jsp/login.jsp adresindeki uygulamanın
kullanıcı işlemleri menüsünden daha önce girişi yapılan başvuru bilgileri
sistemden çağırılarak, yeni kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi
verilecektir.
2.4-
Kanunun 4 üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Sigortalı
Olanlar Yönünden Primlerin Ödenme Süreleri ve Usulleri
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalıları
çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdıkları sigortalıların prime
esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını
sigortalıların ücretlerinden keserek, kendi hissesine isabet eden prim
tutarlarını da bu tutarlara ekleyerek en geç takip eden ay/dönemin sonuna
kadar Kuruma ödeyeceklerdir.
Ödeme
süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, prim tutarları, en
geç son günü izleyen ilk iş günü içinde Kuruma ödenecektir.
Öte
yandan,
a) 2822
sayılı Kanuna göre toplu iş sözleşmesi akdedilen işyerlerinden dolayı toplu
iş sözleşmesine istinaden geriye yönelik olarak ödenen ücretlere ilişkin
sigorta priminin, toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihi,
b) Kamu
kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında kalan
sigortalı personel ile toplu iş sözleşmesine tabi olmakla beraber
sendikalara üye olmamaları sebebiyle özel sektöre ait işyerlerinde sözleşme
kapsamında bulunmayan personele yapılan geriye dönük ücret artışlarına
ilişkin sigorta primlerinin, kararların alındığı tarihleri,
c)
Ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olması sebebiyle ödenmesine
sonradan karar verilen kamu sektöründe görevli sigortalı için vizenin
gecikmesine bağlı olarak yasal süresi dışında verilmek zorunda kalınan ek
prim belgelerine ilişkin sigorta primlerinin, vize işleminin gerçekleştiğine
ilişkin yazının ilgili kuruluşa intikal tarihini,
ç) Bir
aydan fazla istirahat alan sigortalılara Kurumca ödenen geçici iş
göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerince toplu iş sözleşmesine
dayanılarak istirahatlı bulunulan süre için ücret ödenmesi hâlinde, bu
ücretlere ilişkin sigorta primlerinin, istirahat süresinin sona erdiği
tarihi,
d) 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine
istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararlar
uyarınca, göreve iadesine karar verilen sigortalı için kesinleşen mahkeme
veya özel hakem kararının, sigortalıya tebliğinden sonra on iş günü içinde
sigortalı işverene işe başlamak üzere başvurduğu takdirde, iş mahkemeleri
veya özel hakemlerce verilen karar uyarınca ödenmesine karar verilen ücretlere
ilişkin sigorta primlerinin, kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının
işçiye tebliğ edildiği tarihten itibaren (tebliğ edilen gün hariç) onuncu
iş gününün içinde bulunduğu ay/dönemi,
e) İdare
mahkemesi kararlarına göre görevlerine iade edilen sigortalı ile ilgili
olarak, ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin sigorta primlerinin,
mahkeme kararının idareye tebliğ edildiği tarihi takip eden günü,
f) 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (b) bendi kapsamında
bulunanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülenlere enflasyon farkı veya
başka ad altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin sigorta
primlerinin, ödemenin yapıldığı tarihi,
g) Toplu
iş sözleşmelerine tabi işyeri işverenlerince veya kamu idarelerince ya da
yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, hizmet akdinin mevcut
olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenen ücret dışındaki ödemelere
ilişkin sigorta primlerinin (ücret dışındaki bu ödemeler hizmet akdinin
devam ettiği en son ayın kazancına dahil edilecektir)
yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihlerini,
h) Kamu
kurumlarında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışan sigortalılar için idare mahkemesi kararları veya idarece
verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde mahkeme
kararının idareye tebliğ edildiği tarihi takip eden günden veya idarenin
karar tarihini,
izleyen
ay/dönemin sonuna kadar Kuruma ödenirse yasal süresi içinde ödenmiş kabul
edilir.
Libya’da daimi işçi çalıştıran işverenlerin, Kanun
hükümlerine göre her ay için sigortalılardan kesecekleri sigorta primlerini
kendilerine ait prim tutarlarına da ekleyerek en geç ilgili olduğu ayı
takip eden üç ay içinde ödemeleri halinde, söz konusu primler yasal süresi
içerisinde ödenmiş sayılacak olup, bu süre içinde ödenmeyen primlere Kanunun
89 uncu maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen gecikme cezası ve gecikme
zammının uygulanması gerekmektedir.
2.5- Afet Durumunda Aylık Prim ve Hizmet
Belgelerinin Verilme ve Muhteviyatı Primlerin Ödenme Süresi
15/5/1959
tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle
Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun uyarınca genel hayatı
etkilediğine karar verilen afetler nedeniyle, afet bölgesinde doğrudan veya
dolaylı olarak zarar gören işverenlerle sigortalı ve hak sahiplerinin,
afetin olduğu tarihten afetin olduğu tarihi takip eden ayın sonuna kadar
Kanuna göre vermekle yükümlü oldukları belgelerin ve bu belgelere bağlı
olarak ödemekle yükümlü oldukları primlerin, afetin meydana geldiği tarihi
izleyen ayın sonuna kadar verilmesi ve primlerin de aynı süre içinde
ödenmesi halinde; belgeler süresi içinde verilmiş, primler ise süresi
içinde ödenmiş sayılır.
7269
sayılı Kanun uyarınca genel hayatı etkilediğine karar verilen afetler
nedeniyle, erteleme süresini ve Kanun uyarınca düzenlenen belgelerin
verilme süresi ile primlerin ödenme süresini uzatmaya Kurum yetkilidir.
Kurum bu yetkiyi; bölge, il, ilçe, mahal ve afetten zarar görenler ile
afetten zarar görme derecesi veya prim türleri itibarıyla farklı süreler
halinde tespit etmek suretiyle de kullanabilir.
3-
KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (b) BENDİ KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN
BEYANDA BULUNMA ESASLARI VE PRİMLERİN ÖDENME SÜRELERİ
3.1
– Beyanda Bulunma Esasları
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
olanlar, aylık prim ve hizmet belgesi düzenlemeyeceklerdir. Bu kapsamdaki
sigortalılar aylık prime esas kazançlarını, beyanda bulunmak suretiyle
bildireceklerdir.
Bu
sigortalıların aylık prime esas kazançları, Kanunun 82 nci
maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırı ile üst sınırı
arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük
kazancın otuz katıdır.
Sigortalının
prime esas kazancı ile ilgili beyanı, Kurumun ilgili ünitesine yazılı
olarak yapılır.
Sigortalıların
prime esas kazançları ile ilgili olarak yapacakları beyanlarının dikkate
alınma tarihi; yazılı olarak yapılan beyanda, beyanın Kuruma intikal ettiği
tarihtir. Prime esas kazanç beyanı ay içinde bir kez verilebilir. Belirtilen
şekilde yapılan ve başlangıcı gösterilen bu beyan, değiştirilmediği sürece
sonraki aylar için de yapılmış sayılır. Yapılan beyana istinaden üst üste oniki aydan fazla prim ödemesinde bulunulmaması
halinde, bu oniki aylık sürenin sonundan itibaren
beyanın geçerliliği ortadan kalkar.
Beyanda
bulunmayan, beyanının geçerliliği ortadan kalkan veya beyanları Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç
alt sınırının otuz katının altında kalan sigortalının aylık prime esas
kazancı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katı olarak dikkate
alınır.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
sayılmayı gerektirecek birden fazla durumun söz konusu olması halinde,
yukarıda belirtilen esaslara göre tek beyanda bulunulur.
3.2 –
Primlerin Ödenme Süresi
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
olanlar, her aya ait primlerini takip eden ayın sonuna kadar Kuruma
öderler.
Kanunun
4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilenler ile aynı Kanunun 5 inci
maddesinin (c) bendinde belirtilip 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında çalışanlar da,
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
sigortalı sayıldıklarından, bu sigortalıların ödeyecekleri primler de aynı
süre içinde Kuruma ödenecektir.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine
tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi
ile kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerini ait oldukları ayı takip
eden ayın sonuna kadar Kuruma öderler.
3.3-
Prime Esas Kazançlar
Kanunun
80 inci maddesi gereğince, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamındaki sigortalıların aylık prime esas kazançları, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç
alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından
beyan edilecek günlük kazancın otuz katı olacaktır. Prime esas kazanç
beyanı ay içinde bir kez verilebilir. İlişkin olduğu aya ait primin oniki ay süresince ödenmemesi halinde, söz konusu prim
tutarı oniki aylık sürenin sonundan itibaren
prime esas günlük kazanç alt sınırı üzerinden tahakkuk ettirilir.
İş kazasının olduğu veya meslek hastalığı
dolayısıyla iş göremezliğin başladığı tarihte, verilecek ödenek veya
bağlanacak gelirin hesabına esas tutulan son aya ait prime esas kazanç beyanında
bulunulmamış ise, varsa son aydan bir önceki ay için prim tahakkuku yapılan
prime esas kazanç, yok ise prime esas günlük kazanç alt sınırı esas alınır.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılan
kişi, aynı zamanda işveren ise, beyan edeceği aylık kazancı, çalıştırdığı
sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az
olamaz. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalılardan günlük
kazancı en yüksek olan sigortalının otuz günlük prime esas kazancından
düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları,
tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki prim farkı, Kanunun 89
uncu madde hükümlerine göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak
suretiyle tahsil edilir. Ancak tüzel kişiliğe haiz kuruluşların ortakları
hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
sayılanların erken ödemeye ilişkin işlemleri, Kanunun 88 inci maddesinin
altıncı fıkrası ve Yönetmeliğin 108 inci maddesi hükümlerine göre yürütülür.
3.4 –
Geçiş Hükümleri
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılardan
tarımsal faaliyetlerde bulunanlar hariç, kendi adına ve hesabına bağımsız
çalışan sigortalılardan, Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olarak
kaydı ve tescili yapılmış olanların, 1/10/2008
(dâhil) ilâ 31/12/2008 (dâhil) dönemine ilişkin olmak üzere, aynı Kanunun
80 inci maddesine göre belirlenen prime esas kazançlarını beyan etmemeleri
hâlinde, ödeyecekleri aylık primler, beyanda bulununcaya kadar daha önce
bulundukları en son gelir basamaklarına karşılık gelen tutarlar üzerinden
alınır. Bu süre içinde beyanda bulunulması hâlinde, beyan ettiği prime esas
kazanç üzerinden ilgili ayın prim tahakkuku yapılır. Prim tahakkukuna esas
bu tutarlar, Kanunun 82 nci maddesinde belirtilen
asgari günlük kazanç alt sınırına göre hesaplanan aylık prime esas kazanç
tutarından az olamaz ve aynı Kanunun 80 inci maddesinin ikinci fıkrasının
(b) bendi hükmü saklıdır.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan köy muhtarları
ile (4) numaralı alt bendinde belirtilenler için, Kanunun 80 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi ile bu Tebliğin 3.1-
Beyanda Bulunma Esasları başlıklı bölümünde belirtilen “otuz” ibareleri,
Kanunun yürürlüğe girdiği yıl için “onbeş” olarak
uygulanır ve prime esas günlük kazancın otuz katını geçmemek üzere takip
eden her takvim yılı için bir puan artırılır.
4- KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ
FIKRASININ (c) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI SAYILANLAR YÖNÜNDEN AYLIK PRİM VE
HİZMET BELGESİNİN DÜZENLENMESİ, VERİLMESİ VE PRİMLERİN ÖDENMESİ
4.1- Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarihten Sonra 4
üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında İlk Defa Sigortalı
Olanlar Yönünden Aylık Prim
ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi
4.1.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgesinde Bulunması
Gerekli Bilgiler
İşveren, Yönetmelik ekinde yer alan sigortalının
durumuna uygun aylık prim ve hizmet belgesine,
-İşyeri sicil numarasını,
-İşverenin adını,
-İşyerinin adresini,
-Bağlı olduğu saymanlığı,
-Belgenin ait olduğu yıl ve ayını, belgenin asıl,
ek veya iptal nitelikte olduğunu gösterir mahiyetini, belgenin türünü,
sayfa sayısını,
-Tüm sayfalara ait toplam sigortalı bilgilerini,
-Toplam prim tahakkuk bilgilerini,
-Ay içinde çalıştırılan sigortalıların; sosyal
güvenlik sicil numaralarını, emeklilik sicil numaralarını, adını, soyadını,
durum kodunu, ödemeye esas aylık bilgilerini, prime esas kazanç toplamını,
prim ödeme gün sayılarını, tahakkuk eden prim tutarlarını, sigortalının ay
içerisinde göreve başlama ve ayrılma tarihleri ile nedenlerini,
-İşveren veya işveren vekili ile birlikte tahakkuk
ve tediye ile ilgili kamu görevlisinin adı, soyadı ve imzasını,
kaydetmeleri gerekmektedir.
4.1.2- Belgenin Mahiyetinin Belirlenmesi
4.1.2.1- Asıl Mahiyetteki Aylık Prim ve Hizmet
Belgesi
Sigortalılara ait cari aya ilişkin prime esas
kazanç ve prim tutarları ile ilgili bilgilerin, asıl mahiyetteki aylık prim
ve hizmet belgesi ile gönderilmesi gerekmektedir.
4.1.2.2- Ek Mahiyetteki Aylık Prim ve Hizmet
Belgesi
Sigortalıların;
-
Bakanlar Kurulu Kararı veya mahkeme kararına istinaden geriye yönelik
olarak yapılan ödemelerin prime esas kazançlarına ait bildirimleri,
- Açığa alınarak prime esas kazançlarının yarısı
üzerinden prim alınanların, görevlerine iade edilerek tam aylığa hak
kazanmaları halinde prime esas kazancının kalan yarısı ile bu kazançlar
üzerinden tahakkuk ettirilecek primleri,
-
Geçmişe dönük yapılan terfi işlemi sonucu yapılan ödemelerin prime esas
kazançlarına ait bildirimleri,
- Görevine son verilenlerden, sonradan görevlerine
iade edilerek tam aylığa hak kazanıp aylıklarının ödenmesi halinde geriye
yönelik ödenen ücretlerinin prime esas kazançlarının tamamı üzerinden
alınacak primleri,
- Cari aya
ait aylık prim ve hizmet belgesi süresi içinde Kuruma gönderildikten sonra
göreve başlayan sigortalıya ödenen kıst
ücretlerinin prime esas kazancına ait primleri,
- Cari aya
ait aylık prim ve hizmet belgesi süresi içinde Kuruma gönderildikten sonra
prime esas kazançlarının eksik hesaplandığı tespit edilenlerin eksik
hesaplanan prime esas kazanç tutarları üzerinden alınacak primleri,
için ek aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenecektir.
4.1.3-
Sigortalının Durum Kodunun Belirlenmesi
657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı
maddesine göre açıktan vekil olarak atanan (vekil öğretmen, vekil imam,
vekil memur vb.) sigortalılar için durum kodu bölümüne “V” kodu
yazılacaktır. Ancak, Kanunun 80 inci maddesi gereğince vekalet
veya ikinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler
prime esas kazancın hesabında dikkate alınmayacağından, vekalet ve ikinci
görev aylığı alan sigortalılar için “V” kodu kullanılmayacaktır.
Örnek- (B) İlköğretim Okulu Müdürlüğünde kadrolu
bir öğretmenin müdür yardımcısı kadrosuna vekâlet etmesi halinde, açıktan
vekil olarak atanmadığından aylık prim ve hizmet belgesinin durum kodu
bölümüne herhangi bir kod yazılmayacaktır.
Görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun
veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan
kanunları gereğince eksik aylığa müstahak bulunan sigortalı için “A” kodu
yazılacaktır.
Kanunun ilgili maddeleri gereğince, genel sigortası
primi alınmadan sadece malullük-yaşlılık ve ölüm sigortaları primi alınacak
sigortalılar için durum koduna “M” kodu yazılacaktır.
4.1.4- Ödenen
Aylık Bilgileri
Sigortalıların prime esas kazancının hesabında
dikkate alınacak, gösterge aylığına ait derece ve kademe rakamları, ek
gösterge aylığının hesabında dikkate alınacak ek gösterge rakamı, kıdem
aylığının hesabında dikkate alınacak kıdem hizmet süresi ile prime esas
kazancın hesabında dikkate alınacak tazminatlar ve 2802 sayılı Kanunun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme
tutarları yazılacaktır.
4.1.4.1-
Derece, Kademe, Ek Gösterge ve Kıdem Hizmet Süresi
Bu
bölüme sigortalının maaş ödenen derece, kademe, ek gösterge rakamları ile
sigortalının kazanılmış hak aylığında değerlendirilen ve kıdem aylığı
ödenmesine esas hizmet süresi yıl-ay-gün olarak yazılacaktır.
4.1.4.2- Tazminatlar
Sigortalının
Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre prime esas kazancın
hesabında dikkate alınacak makam, temsil, görev tazminatları ile 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi
uyarınca (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri
kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen
tazminatlar hariç) ödenen tazminatlar (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
eki (III) sayılı Cetvelin 1 inci ve 2 nci sıralarında
sayılanlar ile düzenleyici ve denetleyici kurumların emsali personeli için,
152 nci maddenin “II- Tazminatlar” kısmının “A-
Özel Hizmet Tazminatı” bölümünün (ğ) bendi ile “F- Denetim Tazminatı”
bölümünün (b) bendinde yer alan tazminatlar) 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci
maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden
ödenen hizmet tazminatı (28/2/1982 tarih ve 2629 sayılı Kanun ile
17/11/1983 tarih ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite
ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları),
11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 2 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği, 2802
sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme
tutarları toplamı yazılacaktır.
4.1.4.3-
Aylık Tutarı
Bu bölüme, Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü
fıkrasına göre prime esas kazancın hesabında dikkate alınacak ve
sigortalıya ilgili kanunları uyarınca ödenen gösterge aylığı, ek gösterge
aylığı, taban aylığı ve kıdem aylığı toplamından oluşan tutar yazılacaktır.
4.1.5-
Prime Esas Kazanç Toplamı
Sigortalıların Kanunun 80 inci
maddesine göre tespit edilecek ve prime esas kazancın hesabında dikkate
alınacak tüm unsurların toplam tutarı yazılacaktır.
Görevden
uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan
tutuklanan veya gözaltına alınanların aylıkları 657 Sayılı Kanunun 141 inci
maddesine istinaden 2/3 oranında ödenmesine karşın, Kanunun 45 inci
maddesine istinaden sigorta primleri tam prime esas kazancın yarısı
üzerinden alınacaktır. Sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak
kazanan ve kalan 1/3 maaşları iade edilenlerden ise Kanunun aynı maddesine
istinaden tam prime esas kazancının kalan yarısı üzerinden sigorta primi
alınacaktır.
Bu
nedenle, sigortalının açıkta kaldığı süre içerisinde 2/3 oranında aylık
ödenmesine karşılık aylık prim ve hizmet belgesinin tazminatlar ve aylık
bölümüne, sigortalının Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasında
belirtilen prime esas kazançların hesabında dikkate alınacak ve mevzuata
uygun olarak ödenmesi gereken tazminat ve aylık tutarlarının yarısı
yazılacaktır.
Örnek: 15 Nisan- 14 Mayıs dönemi maaşını 15 Nisan tarihinde
peşin alan bir sigortalının 15/Nisan/2012 tarihinde açığa alınması halinde,
Nisan ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin Durum Kodu bölümüne “A”
kodu, tazminatlar ve aylık bölümüne ise sigortalının tazminat ve aylık
tutarlarının yarısı yazılacaktır.
4.1.6- Prim Ödeme
Gün Sayılarının Belirlenmesi
Sigortalının hizmetlerine ilişkin prim ödeme gün
sayısı bölümüne, sigortalının ay içinde ücret aldığı gün sayısı
yazılacaktır.
4.1.6.1- Ay İçinde Tam Çalışan Sigortalıların Prim
Ödeme Gün Sayıları
İşyerinde
ay içinde tam olarak çalıştırılan bir sigortalı için o ayın 28, 29, 30 veya
31 gün olmasının bir önemi bulunmadığından, tam çalışılan bir ayda
sigortalının Kuruma bildirilecek olan prim ödeme gün sayısı 30 gün olarak
yazılacaktır.
4.1.6.2- Ay İçinde Göreve Başlayan Sigortalıların
Prim Ödeme Gün Sayıları
Ay
içinde göreve başlayan sigortalılardan ayın ilk gününde göreve girenler
hariç olmak üzere, ay içinde göreve başlayan ve tam ay çalışmayan sigortalıların
prim ödeme gün sayısı, o ayda ücret ödenen gün sayısı ve ayın 28, 29, 30,
31 çektiği dikkate alınarak parmak hesabı yapılarak hesap edilecektir.
Örnek:
Ücretlerin ayın 15’inde peşin
ödendiği bir işyerinde 17/04/2012 tarihinde işe
başlayan bir sigortalı için, 17/04/2012 - 14/05/2012 dönemine ilişkin
olarak 28 günlük ücret ödendiğinden söz konusu sigortalının prim ödeme gün
sayısının 28 gün olarak yazılması gerekmektedir.
4.1.6.3- Ay İçinde Görevden Ayrılan Sigortalıların
Prim Ödeme Gün Sayıları
Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların;
ölüm veya emeklilik aylığı bağlanmasını gerektiren hallerde görev
aylıklarının kesildiği tarihi, 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin
sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu
tarihleri takip eden aybaşından itibaren sigortalılığı sona ereceğinden,
emeklilik ve ölüm nedeniyle görevleri sona erenlerin çalışmadığı günlere
ait aylıkları borç çıkarılmadığından, prim ödeme gün sayısı 30 gün olarak
belirlenecektir. Diğer hallerde ise görevden ayrılış tarihi itibari
ile sigortalılığı sona ereceğinden sigortalıya ücret ödenen gün sayısı prim
ödeme gün sayısı olarak belirlenecektir.
Örnek- 15 Nisan- 14 Mayıs
dönemi ücretini 15 Nisan tarihinde peşin alan bir sigortalının, 20/4/2012 tarihinde vefat etmesi halinde, görev
aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşında sigortalılığı sona
ereceğinden primleri tam hesaplanarak Nisan ayı aylık prim ve hizmet belgesine
de prim ödeme gün sayısı 30 gün yazılacaktır.
Örnek- 15 Nisan - 14
Mayıs dönemi ücretini 15 Nisan tarihinde peşin alan bir sigortalının 20/4/2012 tarihinde istifa etmesi halinde o ayda ücret
ödenen gün sayısı üzerinden hesaplanarak Nisan prim ödeme gün sayısı 6 gün
olarak belirlenecektir.
4.1.6.4-
Görevden Uzaklaştırılan, Görevi İle İlgili Olsun veya Olmasın Herhangi Bir
Suçtan Tutuklanan veya Gözaltına Alınanlardan, Kanunları Gereğince Eksik
Aylığa Müstahak Bulunanların Prime Ödeme Gün Sayıları
Sigortalının
açıkta olma hali devam ettiği sürece, prime esas kazançlarının yarısı
üzerinden prim alınanların prim ödeme gün sayısı bu sürelerin yarısı olarak
hesap edilir. Bu nedenle aylık prim ve hizmet belgesinde sigortalıların
açık aylığı ödenen aya ait prim ödeme gün sayısı, açıkta kaldığı sürelerin
yarısı olarak yazılacaktır.
Açıkta
geçen sürelerden dolayı prim ödeme gün sayısının kesirli çıkması durumunda
gün sayısı tama iblağ edilecektir.
4.1.7- Ay/Dönem İçerisinde Göreve Başlama ve
Ayrılma Tarihleri İle Nedenleri
Belgenin
ait olduğu ay içinde göreve başlayan veya ayrılan sigortalı bulunması
halinde, göreve başlama ve görevden ayrılma tarihleri yazılarak, sebep
bölümüne Yönetmeliğin
9-A nolu ekinde yer alan aylık prim ve hizmet belgesinin
arka sayfasında açıklanan kodlamalardan
uygun olan kod girilecektir.
4.2- Kanunun
Geçici 4 üncü Maddesi Gereğince Emekli Kesenek ve Kurum Karşılıkları 5434
sayılı Kanunun Mülga Hükümlerine Göre Tespit Olunanlar Yönünden Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin
Düzenlenmesi
Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarih itibarıyla Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamına alınanların emekli keseneğine esas aylıklarının tespiti ile kesenek
ve karşılıklarının tahakkuku 5434 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre
yapılacaktır.
4.2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgesinde Bulunması
Gerekli Bilgiler
İşveren Yönetmelik ekinde yer alan sigortalının
durumuna uygun aylık prim ve hizmet belgesine,
- İşyeri sicil numarasını,
- İşverenin adını,
- İşyerinin adresini,
- Bağlı olduğu saymanlığı,
- Belgenin ait olduğu yıl ve ayını, belgenin asıl
veya ek nitelikte olduğunu gösterir mahiyetini, belgenin türünü, sayfa
sayısını,
- Tüm sayfalara ait iştirakçi bilgilerini,
- Tüm sayfalara ait toplam tahakkuk bilgilerini,
- İştirakçilerin sosyal güvenlik
sicil numaraları ve emeklilik sicil numaralarını, adı ve soyadlarını, durum
kodunu, emekli keseneğine esas aylık bilgilerini, ödemeye esas aylık
bilgilerini, kıdem hizmet süresini, emekli keseneğine esas aylık toplamını,
kesenek ve kurum karşılıkları ile %100 artış farklarını, genel sağlık
sigortası prim tutarını, geçmiş hizmet borçlanmasını, intibak
tashihini (terfi farkları), aylıktan kesim cezasını, sigortalıların göreve
başlama ve ayrılma tarihleri ile nedenlerini,
- İşveren veya vekili ile tahakkuk ve tediye ile
ilgili kamu görevlisinin adı, soyadı ve imzasını,
kaydetmeleri gerekmektedir.
4.2.2-
Belgenin Mahiyeti
4.2.2.1- Asıl Mahiyetteki Aylık Prim ve Hizmet
Belgesi
Cari ayda çalışan sigortalılara ilişkin
bilgiler, emekli kesenek ve kurum karşılıkları asıl mahiyette aylık
prim ve hizmet belgesi ile gönderilecektir.
4.2.2.2- Ek Mahiyetteki Aylık Prim ve Hizmet
Belgesi
İştirakçilerin;
- Açığa alınarak emekli keseneğine esas aylıklarının
yarısı üzerinden kesenek alınanların görevlerine iade edilerek tam aylığa
hak kazanmaları halinde emekli keseneğine esas aylıklarının kalan yarısı
üzerinden tahakkuk ettirilecek emekli kesenekleri ve kurum karşılıkları,
- Görevine son verilenlerin sonradan görevlerine
iade edilerek tam aylığa hak kazanıp geriye yönelik aylıklarının ödenmesi
halinde, ödenen aylıklarından kesilecek emekli kesenekleri ve kurum
karşılıkları,
- Kamu
idaresinin/işyerinin tüm personelinin cari aya ait aylık prim ve hizmet
belgesi süresi içinde gönderildikten sonra, nakil, açıktan atama, ücretsiz
izin veya askerlik sonrası göreve başlama vb. durumlarda atama onayının
sonradan gelmesi, sigortalının göreve geç başlaması gibi nedenlerle o aya
ait sonradan yapılan maaş tahakkuklarından kesilecek emekli kesenekleri ve
kurum karşılıkları,
-
İştirakçilerin sehven eksik hesaplanan emekli kesenek ve kurum
karşılıkları, kanunla emekli keseneğine esas aylık unsurlarında yapılacak
düzenleme sonucu geriye yönelik tahakkuk ettirilecek emekli kesenekleri ve
kurum karşılıkları,
ek mahiyette aylık prim ve hizmet belgesi
düzenlenerek gönderilecektir.
İştirakçilerin, yeni bir hizmetinin intibakında
değerlendirilmesi sonucunda hesaplanacak kesenek farkları, bürokratik
işlemler nedeniyle terfi onayı veya okul bitirme onayının geç gelmesi
nedeniyle geriye yönelik tahakkuk ettirilecek terfi/artış farklarına ait
kesenek ve kurum karşılıkları ek aylık prim ve hizmet belgesi
düzenlenmeden, keseneklerin yatırıldığı aya ait asıl aylık prim ve hizmet
belgesinde iştirakçinin intibak tashihi (terfi farkı) bölümüne yazılarak
gönderilecektir.
Ancak,
kamu idarelerinde/işyerlerinde daha önce görev yapmış eski personeline ait
geçmişe yönelik yatırılması gereken emekli keseneği ve kurum karşılıkları
asıl mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgesi ile gönderilemeyeceğinden ek
mahiyette aylık prim ve hizmet belgesi ile gönderilecektir.
4.2.3- Durum Kodunun Belirlenmesi
657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı
maddesine göre açıktan vekil olarak atanan (vekil öğretmen, vekil imam,
vekil memur vb.) iştirakçi için “V” kodu yazılacaktır. Ancak, vekalet ve ikinci görev aylığı alan iştirakçiler için
“V” kodu kullanılmayacaktır.
Görevden
uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan
tutuklanan veya gözaltına alınanlardan kanunları gereğince eksik aylığa
müstahak bulunan sigortalı için “A” kodu yazılacaktır.
Kanunun ilgili maddeleri gereğince, genel sağlık
sigortası primi kesilmeden sadece emekli keseneği ve kurum karşılığı kesilecek
iştirakçiler için durum koduna “M” kodu yazılacaktır.
4.2.4- Emekli Keseneğine ve Ödemeye Esas Aylık Bilgileri
Emekli keseneğine esas aylık bilgileri bölümüne
sigortalının emekli keseneği ve kurum karşılığına esas tutulan derece,
kademe ve ek gösterge rakamı, ödemeye esas aylık bilgileri bölümüne ise
sigortalıya fiilen aylık ödenen derece, kademe ve ek gösterge rakamı
yazılacaktır.
Emekli Keseneğine esas aylığa ait ek göstergenin
tespitinde ödemeye veya kazanılmış hak aylığına ait dereceye tanınan ek
gösterge veya sigortalı daha önce yüksek ek göstergeli bir görevde bulunmuş
ise 5434 sayılı Kanunun Ek 67 nci maddesi
gereğince yüksek olan ek gösterge dikkate alınarak
yazılacaktır.
5434 sayılı Kanunun Ek 67 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca daha önce
atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları
dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge
ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye
atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge
rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek
gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık
tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından
yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. 5434 sayılı Kanunun 12 nci
maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç,
atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay
görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye
atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz
Örnek- Yüksekokul mezunu olan ve 3 üncü derece şef
kadrosunda 2 nci derecenin 2 nci
kademesinde 7 ay kıdemli olarak görev yapmakta iken 5/5/2012
tarihinde 4 üncü derecenin 8 inci kademesine memur olarak atanan bir
sigortalının daha önceki kadrosuna uygulanmakta olan 1600 ek gösterge
rakamı ile yeni atandığı kadrosuna uygulanmakta olan 800 ek gösterge
arasındaki 800 ek gösterge farkından kaynaklanan kesenek ve karşılık
farkının tamamının sigortalının aylıklarından kesilerek gönderilmesi
gerekmektedir. Aylık Prim ve Hizmet Belgesinde ise emekli keseneğine esas
aylık bilgileri bölümüne Derece: 2 Kademe: 2 Ek Gösterge: 1600,
ödemeye esas aylık bilgileri bölümüne ise Derece: 4, Kademe: 8, Ek
Gösterge: 800 olarak yazılacaktır.
Örnek- Yüksekokul mezunu olup 1 inci derecenin 4 üncü
kademesinde 3000 ek göstergeli Daire Başkanı olarak 8 aydır görev yapmakta
iken, 12/05/2012 tarihinde 1 inci derecenin 4 üncü
kademesi 2200 ek göstergeli Şube Müdürü olarak atanan sigortalının,
2012/Mayıs ayından itibaren emekli keseneği ve kurum karşılıklarının 2200
ile 3000 arasındaki ek gösterge farkına ait kesenek ve karşılık tutarının
tamamı ilgilinin aylıklarından kesilmek suretiyle emeklilik açısından
yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam edecektir ve Aylık Prim ve
Hizmet Belgesinde emekli keseneğine esas aylık bilgileri bölümüne Derece:1
Kademe:4 Ek Gösterge:3000, ödemeye esas aylık bilgileri bölümüne ise
Derece:1, Kademe:4, Ek Gösterge: 2200 olarak yazılacaktır.
657 sayılı Kanunun 43/B maddesinin üçüncü
paragrafında sayılan kadrolara atananlara bu kadrolarda bulundukları sürece
daha önce almış oldukları en yüksek ek gösterge üzerinden aylık
ödendiğinden Aylık Prim ve Hizmet Belgesinde ödemeye esas aylık bilgileri
bölümünde bu husus dikkate alınacaktır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci
maddesinin (B) bendine göre yapılan atamalarda, emekli keseneği ve
karşılığı, emekli keseneğine esas aylığına ait derece ve kademesi ile
fiilen alınan ek gösterge üzerinden tahakkuk ettirilir.
Örnek- 4 yıllık yüksekokul mezunu olup 8 yıl fiili hizmeti
olan ve emeklilik keseneğine esas aylığı 6 ncı derecenin
1 inci kademesinde bulunan ve 68 inci maddenin (B) bendine göre 4
üncü dereceli Şef kadrosundan aylık alan bir sigortalının emekli kesenek ve
kurum karşılıkları 6 ncı derecenin 1inci kademesi
ve 800 ek gösterge üzerinden tahakkuk ettirileceğinden, aylık prim ve
hizmet belgesinin emekli keseneğine esas aylık bilgileri bölümüne Derece: 6
Kademe: 1 Ek Gösterge: 800, ödemeye esas aylık bilgileri bölümüne ise
Derece: 4, Kademe: 1, Ek Gösterge: 800 olarak yazılacaktır.
4.2.5- Kıdem Hizmet Süresi
İştirakçinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilen
(borçlanılsın veya borçlanılmasın askerlik süresi dahil)
kıdem aylığının ödenmesine esas hizmet süresi yıl-ay-gün olarak
yazılacaktır.
4.2.6- Emekli
Keseneğine Esas Aylık Toplamı
Emekli keseneğine esas aylık toplamına,
- Aylıklarını personel kanunları hükümlerine göre
alan sigortalıların emeklilik keseneklerine, emekli keseneğine esas aylık
derece ve kademelerinin gösterge rakamının her yıl Bütçe Kanununda tespit
edilen katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak tutarı,
- Emekli
keseneğine esas alınacak ek gösterge rakamının her yıl Bütçe
Kanununda tespit edilen katsayı ile çarpımı sonunda bulunacak tutarı,
-
Memuriyet taban aylığı,
- Kıdem
aylığı tutarı,
- Zam,
tazminat ve ödenekler ile benzeri ödemeler toplamına karşılık gelmek üzere
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuru aylığının
(ek gösterge dahil) brüt tutarının,
ek göstergesi
|
8400
|
ve daha yüksek
|
|
|
|
|
olanlarda
|
% 240’ına,
|
ek göstergesi
|
7600
|
(dahil)
|
-
|
8400
|
(hariç)
|
arasında
|
olanlarda
|
%
|
200’üne,
|
ek göstergesi
|
6400
|
(dahil)
|
-
|
7600
|
(hariç)
|
arasında
|
olanlarda
|
%
|
180’ine,
|
ek göstergesi
|
4800
|
(dahil)
|
-
|
6400
|
(hariç)
|
arasında
|
olanlarda
|
%
|
150’sine
|
ek göstergesi
|
3600
|
(dahil)
|
-
|
4800
|
(hariç)
|
arasında
|
olanlarda
|
%
|
130’una,
|
ek göstergesi
|
2200
|
(dahil)
|
-
|
3600
|
(hariç)
|
arasında
|
olanlarda
|
%
|
70’ine,
|
diğerlerinde
% 40’ına,
tekabül
eden miktarın toplanması sonucunda bulunacak tutar yazılır.
4.2.7-
Tahakkuk Ettirilen Kesenek, Karşılık, Genel Sağlık Sigortası Primi ve
Diğer Kesintiler
İştirakçinin
5434 sayılı Kanuna göre tespit edilecek emekli keseneğine esas aylık
tutarları üzerinden aynı Kanunda belirtilen oranlarda tahakkuk ettirilecek
emekli kesenekleri ve kurum karşılıkları ile Kanunun geçici 4 üncü
maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen %12 oranında genel sağlık
sigortası primi ilgili bölümlerine yazılacaktır.
Emekli keseneğine esas aylık toplamları üzerinden
kesilecek %16 emekli keseneği ve %20 kurum karşılıkları tahakkuk
ettirilirken, 5434 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (a) bendinde öngörülen
“aybaşlarından sonra vazifeye girenlerin, o aya ait eksik aylık veya
ücretlerinden kesenek alınmaz, aybaşlarından sonra vazifeden ayrılanların
ise eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınır” hükmü dikkate
alınacaktır.
4.2.7.1- Emekli
Keseneği, Kurum Karşılığı ve Genel Sağlık Sigortası Primi
a)
%16 Kesenek
İştirakçinin
emeklilik kesenek ve kurum karşılığına esas alınan derece, kademe ve ek
gösterge tutarı ile emekli keseneğine esas diğer unsurların toplamı
üzerinden, iştirakçi payına düşen % 16 emekli keseneği tutarı yazılacaktır.
b)
%20 Kurum Karşılığı
İştirakçinin
emeklilik kesenek ve kurum karşılığına esas alınan derece, kademe ve ek
gösterge tutarı ile emekli keseneğine esas diğer unsurların toplamı
üzerinden, ilgili kurumunca ödenmesi gereken % 20 kurum karşılık tutarı
yazılacaktır.
c) %100 Artış Farkları (Şahıs Hissesi ve
Kurum Karşılığı)
Emekli
keseneğine esas derece ve kademeleri ile ek göstergeleri yükselmek
suretiyle artanların, ilk aya ait %100 artış farkının ve aynı
miktarda verilecek kurum karşılığı tutarları yazılacaktır.
657 sayılı
Kanunun 26/6/1984 tarih ve 241 sayılı KHK ile
değişik 154 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, katsayı değişiminin
aylıklarda artış sayılmayacağı hükme bağlandığından katsayı değişiklikleri
sebebiyle meydana gelen artışlardan %100 artış farkı kesilmeyecektir.
ç)
Genel Sağlık Sigortası Primi
Her ay
emekli keseneklerine esas aylıklarının %12’si oranında, sigortalıların
Kurumlarınca karşılanacak genel sağlık sigortası primi tutarı yazılacaktır.
4.2.7.2
Diğer Kesintiler
a)
Geçmiş Hizmet Borçlanması
Sigortalının
talebi üzerine 5434 sayılı Kanunun ilgili maddelerine istinaden
borçlandırılan hizmetine ait borç tahakkuk tutarının, her ay ilgilinin %16
oranındaki emekli keseneği tutarı kadar geçmiş hizmet borçlanması kesilerek
yatırılacak miktar yazılacaktır.
b)
Aylık Kesim Cezası/İnzibati Para Cezası
İştirakçinin
aylıktan kesme cezası alması halinde, tahsil edilen ceza tutarı
yazılacaktır.
c)
Terfi Farkları/İntibak Tashihi
İştirakçinin
yeni bir hizmetinin intibakında değerlendirilmesi veya normal terfisinin
zamanında yapılamaması nedeniyle eski intibakı ile yeni intibakı arasındaki
farkların hesaplanarak yatırılması gereken miktar yazılacaktır.
4.2.8- Ay İçerisinde Göreve Başlama ve
Ayrılma
Belgenin
ait olduğu ay içinde göreve başlayan veya ayrılan iştirakçi bulunması
halinde, göreve başlama ve görevden ayrılma tarihleri yazılarak sebep
bölümüne Yönetmeliğin
9-A nolu ekinde yer alan aylık prim ve hizmet
belgesinin arka sayfasında açıklanan kodlamalardan
uygun olan kod girilecektir.
4.3- Kanunun 4
üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı Olanlar
Yönünden Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Kuruma Verilme Şekli ve
Süreleri
4.3.1- Aylık Prim
ve Hizmet Belgesinin İnternet Ortamında Kuruma Gönderilmesi
4.3.1.1-
Zorunluluk
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran kamu idareleri (işverenler)
asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini internet ortamında Kuruma
göndermekle zorunlu olup, bu yükümlülüğün kâğıt ortamında yerine
getirilmesi halinde bu belgeler işleme konulur. Ancak yasal süresi içinde
veya yasal süresi dışında kağıt ortamında verilen
belgeler ile yasal süresi dışında internet ortamında verilen belgeler için
Kanunun 102 nci maddesi uyarınca idari para
cezası uygulanır.
4.3.1.2- Aylık
Prim ve Hizmet Belgelerinin İnternet Ortamında Gönderilmesi
Kamu idareleri çalıştırdıkları sigortalılara ait
aylık prim ve hizmet belgelerini www.sgk.gov.tr. web sayfasında “e-sgk”
bölümünde bulunan “Kesenek Bilgi Sistemi”nden internet ortamında
Kuruma göndereceklerdir.
Aylık prim ve hizmet belgesini internet üzerinden
Kuruma gönderecek olan kamu idarelerinin asıl veya ek mahiyetteki aylık
prim ve hizmet belgelerinin Kuruma gönderilmesi gereken yasal süresinin son
günü saat 23.59’a kadar göndermeleri
gerekmektedir.
4.3.2-
Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilme Süresi
Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi olup Kanunun yürürlüğe girdiği tarih
itibariyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı sayılanları çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdığı
sigortalılara ilişkin örneği Yönetmelik ekinde yer alan aylık prim ve
hizmet belgesini en geç maaş ödemelerinin yapılması gereken tarihi takip
eden 10 uncu günü saat 23.59’a kadar e-sigorta kanalı ile Kuruma
göndermekle yükümlüdür. Buna
göre, bu işverenler, söz konusu belgeleri;
a) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan
sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 25’inci günü
sonuna kadar,
b) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar
için, maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 11’inci günü sonuna kadar,
c) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde
çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması
gereken ayın 25’inci günü sonuna kadar,
d) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra
alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 11’inci
günü sonuna kadar,
e) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ay içerisinde çalıştıktan
sonra alan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları için, maaş
ödemelerinin yapılması gereken ayın 25 inci günü sonuna kadar,
her bir
maaş ödeme dönemi için ayrı ayrı Kuruma vermekle
yükümlüdür. Son günün resmi tatile rastlaması durumunda aylık prim ve
hizmet belgeleri bu günü izleyen ilk iş günü sonuna kadar gönderilecektir.
Örnek- (A)
Kamu idaresince, 4 ayrı maaş ödeme dönemine ait sigortalı çalıştırıldığı
varsayıldığında, bu kamu idaresince 2012/Mayıs ayına ilişkin asıl
mahiyetteki veya ek nitelikteki,
a)
15/5/2012-14/6/2012 ayına ait ücretleri 15/5/2012 tarihinde peşin ödenen
sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin, 25/5/2012 günü sonuna
kadar,
b) 1/5/2012-31/5/2012 ayına ait ücretleri 1/5/2012
tarihinde peşin ödenen sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet
belgelerinin, 11/5/2012 günü sonuna kadar,
c) 15/5/2012-14/6/2012 ayına ait ücretleri 15/6/2012
tarihinde çalıştıktan sonra ödenen sigortalılara ilişkin aylık prim ve
hizmet belgelerinin, 25/6/2012 günü sonuna kadar,
d) 1/5/2012-31/5/2012 ayına ait ücretleri 1/6/2012
tarihinde çalıştıktan sonra ödenen sigortalılara ilişkin aylık prim ve
hizmet belgelerinin, 11/6/2012 günü sonuna kadar,
Kuruma
gönderilmesi zorunludur.
Örnek- (A)
Kamu idaresinde, 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot
Uygulaması Hakkında Kanun hükümlerine göre sözleşmeli olarak çalıştırılan
ve her ayın
1’i ila 30’u arasındaki maaş ödemeleri çalışılan ay
sonuçlarının il sağlık müdürlüklerine bildiriminden itibaren onbeş gün içinde yapılan aile hekimleri ve aile sağlığı
elemanlarının, 1/5/2012-31/5/2012 tarihleri arası ücretlerinin 13/6/2012
tarihinde (1/6/2012 tarihinden itibaren onbeş gün
içinde) çalıştıktan sonra ödendiği varsayıldığında, Mayıs dönemine ilişkin
aylık prim ve hizmet belgelerinin,
en geç 25/6/2012 günü sonuna kadar Kuruma gönderilmesi
gerekmektedir.
4.3.3-
Sonradan Verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalılar
için;
Kanuni
düzenleme veya Bakanlar Kurulu Kararı ile enflasyon farkı veya başka ad
altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin, ödemenin yapıldığı
tarihi takip eden günden başlayarak onuncu günün sonuna kadar
verilen ek mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgeleri,
Görevden
uzaklaştırılması veya görevine son verilmesine rağmen idari tasarrufla ya
da yargı kararı ile görevlerine iade edilenler için geriye yönelik olarak
ödenen aylık, ücret veya tahsisata ilişkin, ödemenin yapıldığı tarihi takip
eden günden başlayarak onuncu günün sonuna kadar verilen ek mahiyetteki
aylık prim ve hizmet belgeleri,
yasal
süresi içerisinde verilmiş kabul edilecektir.
Operasyonlara
katılmak amacıyla görev yerleri değiştirilen askeri birliklerin bu durumu
belgelemeleri kaydıyla yasal süresi dışında verilen belgeler süresinde
verilmiş sayılacaktır.
Operasyonlara
katılmak amacıyla görev yerleri değiştirilen askeri birliklerin bu
durumları belgelendirilmek kaydıyla, bu birliklerde görev yapan
sigortalılara ait aylık prim ve hizmet belgeleri, askeri birliğin görev
yerine döndüğü tarihi takip eden günden başlamak üzere onuncu günün sonuna
kadar Kuruma verilmesi halinde yasal süresinde verilmiş sayılacaktır.
Aylık
veya ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olması sebebiyle
ödenmesine sonradan karar verilen personel için vizenin gecikmesine bağlı olarak
yasal süresi dışında, ancak, vize işleminin gerçekleştiğine ilişkin yazının
ilgili idareye tebliğ tarihinden, başlamak üzere onuncu günün sonuna kadar
verilen aylık prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içerisinde verilmiş
sayılacaktır.
4.4-
Kanunun 4 üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı
Olanlar Yönünden Primlerin Ödenme Süreleri ve Usulleri
Kamu
idareleri, 2008/Ekim ayı başından itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olanların
primleri ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup Kanunun
yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanların keseneklerini, karşılıklarını ve
%100 artış farklarını,
a)
Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin
alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının
son gününe kadar,
b)
Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan
sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15 inci günü
sonuna kadar,
c)
Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın
15’inde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin
yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar,
d)
Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan
sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15
inci günü sonuna kadar,
e)
Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ay içerisinde çalıştıktan
sonra alan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları için, maaş
ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar,
Kuruma
ödemek zorundadırlar.
Örnek
-
(A) Kamu idaresinin, 4 ayrı maaş ödeme dönemine ait sigortalı çalıştırdığı
varsayıldığında, bu kamu idaresince 2012/Mayıs ayına ait
primlerin/keseneklerin,
a)
15/5/2012-14/6/2012 ayı maaşları 15/5/2011
tarihinde peşin ödenen sigortalılar için en geç 31/5/2012 günü sonuna
kadar,
b)
1/5/2012-31/5/2012 ayı maaşlarını 1/5/2012
tarihinde peşin alan sigortalılar için en geç 15/5/2012 günü sonuna kadar,
c)
15/5/2012-14/6/2012 ayı maaşını 15/6/2012 tarihinde çalıştıktan sonra alan
sigortalılar için 30/6/2012 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle en geç
2/7/2012 günü sonuna kadar,
d)
1/5/2012-31/5/2012 ayı maaşlarını 1/6/2012
tarihinde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için en geç 15/6/2012 günü
sonuna kadar,
e)
1/5/2012-31/5/2012 ayı maaşlarını Haziran ayı içerisinde çalıştıktan sonra
alan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları için 30/6/2012 tarihinin
hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle en geç 2/7/2012 günü sonuna kadar,
Kurum
adına prim tahsilatı yapan banka şubelerine
yatırmak zorundadır.
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre sigortalı olanlar
için yasal düzenleme veya Bakanlar Kurulu kararı ile geriye yönelik olarak
ödenmesine karar verilen aylık, ücret veya tahsisata ait olmak kaydıyla
tahakkuk ettirilecek primler ödeme gününü takip eden günden başlamak üzere
15 inci günün sonuna kadar ödenen sigorta primleri,
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre sigortalı olanlardan
görevden uzaklaştırılması veya görevine son verilmesine rağmen idari
tasarrufla ya da yargı kararı ile görevlerine iade edilenler için geriye
yönelik olarak ödenen aylık, ücret veya tahsisata ait tahakkuk ettirilecek
primler ödemenin yapıldığı tarihi takip eden 15 inci günün sonuna kadar
ödenen sigorta primleri,
Operasyonlara
katılmak amacıyla görev yerleri değiştirilen askeri birliklerin bu durumunu
belgelemeleri kaydıyla yasal süresi dışında vermiş oldukları prim
belgelerine ilişkin sigorta primlerinin askeri birliğin görev yerine
döndüğü tarihi takip eden günden başlayarak 15 inci günün sonuna kadar
ödenen sigorta primleri,
Aylık
veya ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olması sebebiyle
ödenmesine sonradan karar verilen personel için vizenin gecikmesine bağlı
olarak yasal süresi dışında, ancak, vize işleminin gerçekleştiğine ilişkin
yazının ilgili idareye tebliğ tarihinden, başlamak üzere 15 inci günün
sonuna kadar ödenen sigorta primleri, yasal süresi içerisinde ödenmiş kabul
edilir ve yukarıda belirtilen süre içinde ödenirse ayrıca gecikme cezası
ile gecikme zammı alınmaz.
Prim
ödeme süresinin son gününün hafta sonu veya resmi tatil gününe denk gelmesi
halinde primlerin/keseneklerin takip eden ilk iş günü sonuna kadar ödenmesi
halinde yasal süresi içerisinde ödenmiş kabul edilir.
4/10/1987
tarih ve 19949 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Devlet Memurları ile Diğer
Kamu Görevlilerinin Aylıklarının Ödeme Zamanının Değiştirilmesine Dair
9/9/1987 tarihli ve 289 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulüne Dair
28/9/1988 tarihli ve 3472 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde, aylıklarını 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre almakta bulunan Devlet
Memurları ile diğer kamu görevlilerinin (sözleşmeli statüdeki personel dahil) aylık veya sözleşme ücretlerinin ilkinin 15 Ekim
1987 tarihinde olmak üzere her ayın 15’inde ödeneceği, Devlet Memurları ile
diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlarda yer alan “aybaşı” ibarelerinin
“ayın 15’i” olarak uygulanacağı, hükme bağlanmıştır.
Bu
hükümler uyarınca, aylıklarını 657 sayılı Kanun hükümlerine göre alan
devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine (sözleşmeli statüdeki
personel dahil) her ayın 15’inde aylık ödemesi
yapılması gerekmekte olduğundan aylık, ücret veya tahsisatın ödeme günü
olarak ayın 15’i kabul edilecektir.
Buna
göre, Bakanlar Kurulu kararı ile kamu idarelerinde çalışan devlet
memurlarının maaş ödemelerinin avans olarak erken ödenmesi halinde veya
maaş ödeme günü olan ayın 15’inin resmi tatil veya hafta sonuna denk
gelmesi veya maaşların herhangi bir nedenle geç ödenmesi durumu maaş ödeme
gününü değiştirmeyeceğinden primlerin/keseneklerin maaş ödeme günü olan
ayın 15’inin içinde bulunduğu ayın sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.
4.5-
Kanunun Geçici 4 üncü Maddesi Gereğince Emekli Kesenek ve Kurum
Karşılıkları 5434 sayılı Kanunun Mülga Hükümlerine Göre Tespit Olunanlar
Yönünden Aylıksız İzinli Sayılan Kamu Personelinin Genel Sağlık Sigortası
Primlerinin Ödenme Şekli ve Süresi
4.5.1-
Prim Ödeme Yükümlüleri
Aylıksız
izinli sayılan kamu personelinin genel sağlık sigortası primleri;
—
Personel mevzuatı uyarınca aylıksız izinli sayılanlar ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanunu uyarınca aylıksız izinli sayılanların aylıksız izinli
sayıldıkları sürede genel sağlık sigortası primleri aylıksız izinli
sayıldıkları kurumlarınca,
—
Kurumlarından aylıksız izinli sayılarak başka bir kamu kurum ve kuruluşunda
kuruluş kanunları uyarınca görev alanların genel sağlık sigortası primleri
ise fiilen görev yaptıkları kamu kurum ve kuruluşlarınca,
—
Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle Kurumlarından aylıksız izinli
sayılanların bakmakla yükümlü olduğu kişilerinin bulunması halinde genel
sağlık sigortası primleri aylıksız izinli sayıldıkları kurumlarınca,
aylıksız
izin için tanınan sürelerde ödenir.
4.5.2-
Genel Sağlık Sigortası Primlerinin Hesaplanması
Personel mevzuatı uyarınca aylıksız izinli
sayılanların ve muvazzaf askerlik görevi nedeniyle kurumlarından aylıksız
izinli sayılanlardan bakmakla yükümlü olduğu kişileri bulunanların genel
sağlık sigortası primleri, aylıksız izine ayrıldıkları tarihteki emekli
keseneğine esas derece, kademe, ek gösterge ve kıdem hizmet süresi ve
primin ait olduğu ayda geçerli olan kamu personelinin maaşlarının hesabında
esas tutulan katsayı rakamı ve taban aylık tutarına göre hesap edilecek
emekli keseneğine esas aylık tutarı üzerinden % 12 oranında tahakkuk
ettirilerek tamamı aylıksız izinli sayıldıkları kurumlarınca ödenir.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu
uyarınca aylıksız izinli sayılanların genel sağlık sigortası primleri,
görevli oldukları sendikaları tarafından emekli kesenekleri ve kurum
karşılıkları ödenen sürelerinin de emekli keseneğine esas aylık ve
kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesi suretiyle bulunacak emekli
keseneğine esas aylık tutarları üzerinden % 12 oranında tahakkuk
ettirilerek, tamamı aylıksız izinli sayıldıkları kurumlarınca ödenir.
4.5.3-
Genel Sağlık Sigortası Prim Belgelerinin Gönderilme Şekli, Süresi ve
Ödenmesi
Aylıksız
izine ayrılan kamu personelinin genel sağlık sigortası primine ait prim
belgelerinin gönderilme şekli, süresi ve primlerin ödenmesi, personelin
ücretsiz izine ayrıldığı tarihteki aylık ödenme zamanı dikkate alınarak
Tebliğin 4 numaralı bölümü altında belirtilen şekilde gerçekleştirilir.
4.5.4-
Geçiş Hükümleri
Prim
ödeme yükümlüsü olan kamu idareleri, aylıksız izinli sayılan kamu
personellerinin 2010 yılı Ocak ve Şubat aylarına ait genel sağlık sigortası
prim belgelerini 25/3/2010 tarihine kadar Kuruma
vermeleri ve muhteviyatı prim tutarlarını da aynı süre içinde ödemeleri
halinde, söz konusu aylara ilişkin yükümlülüklerini yasal süresi içinde
yerine getirmiş sayılır.
Aylıksız
izinli sayılan kamu personelinin 2010 yılı Ocak ve Şubat aylarına ait genel
sağlık sigortası prim belgelerinin 25/3/2010
tarihine kadar Kuruma verilmemesi halinde Kanunun 102 nci
maddesi uyarınca idari para cezası, muhteviyatı primlerinin aynı süre içinde
ödenmemesi halinde ise aynı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme cezası
ve gecikme zammı uygulanır.
4.5.5-
Açığa Alınma veya Görevine Son Verilme Sonrası Görevlerine Tekrar İade
Edilenlerin Genel Sağlık Sigortası Primleri
Görevden
uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan
tutuklanan veya gözaltına alınanlardan kanunları gereğince tam veya eksik
aylığa müstahak bulunanların genel sağlık sigortası primleri, emeklilik
keseneğine esas aylıklarının yarısı üzerinden tahakkuk ettirilerek Kuruma
ödenir.
Kanunlarına göre sonradan görevlerine iade edilerek
tam aylığa hak kazananlardan ise birinci paragrafta belirtilen süreler için
emeklilik keseneğine esas aylık veya ücretlerinin tamamı üzerinden genel
sağlık sigortası primlerinin alınması gerektiğinden, daha önce emeklilik
keseneğine esas aylıklarının yarısı üzerinden tahakkuk yapılması nedeniyle
eksik tahakkuk ettirilmiş olan genel sağlık sigortası primlerinin, ilgili
aydaki emeklilik keseneğine esas aylıklarının yarısı üzerinden ilave
tahakkuklarının yapılarak, karşılığı primlerinin bu sürelere ait emekli
keseneği ve kurum karşılıkları ile birlikte Kuruma ödenmesi gerekmektedir.
Görevine
son verilenlerden daha sonra yargı kararı ile görevlerine tekrar iade
edilenlerin, görevine son verildiği tarihten görevine tekrar başladığı
tarihe kadar olan emekli kesenek ve kurum karşılıkları ile birlikte genel
sağlık sigortası primi de tahakkuk ettirilerek Kuruma ödenir.
4.5.6-
Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarihten Sonra 4 üncü Maddenin Birinci Fıkrasının
(c) Bendi Kapsamında İlk Defa Sigortalı Olanlar Yönünden Aylıksız İzinli
Sayılan Kamu Personelinin Genel Sağlık Sigortası Primlerinin Ödenme Şekli
ve Süresi
Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten (2008 yılı Ekim ayı başından) sonra 4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı sayılanlardan
aylıksız izinli sayılan kamu personelinin genel sağlık sigortası primleri;
a)
Personel mevzuatı uyarınca aylıksız izinli sayılanlar ile 4688 sayılı Kamu
Görevlileri Sendikaları Kanunu uyarınca aylıksız izinli sayılanların
bakmakla yükümlü olunan kişileri olup olmadığına bakılmaksızın bir yıl
süreyle sınırlı olacak şekilde,
b)
Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle Kurumlarından aylıksız izinli
sayılanların (Yedek subay okulu öğrencilik süreleri dahil)
bakmakla yükümlü olduğu kişilerinin bulunması halinde bir yıllık süre
sınırı uygulanmaksızın,
aylıksız
izinli oldukları süreler için aylıksız izinli sayıldıkları kurumlarınca
ödenir.
Genel
sağlık sigortası primleri 82 inci maddede belirtilen prime esas kazanç alt
sınırının altında olmamak kaydıyla primin ilişkin olduğu aydaki kamu
personelinin maaşlarının hesabında esas tutulan katsayı rakamı ve taban
aylık tutarına göre tespit edilecek aylıksız izne ayrıldıkları tarihteki
prime esas kazançları üzerinden %12 oranında hesap edilir.
Aylıksız
izne ayrılan kamu personelinin genel sağlık sigortası primine ait prim
belgelerinin gönderilme şekli, süresi ve primlerin ödenmesi, personelin
ücretsiz izine ayrıldığı tarihteki aylık ödenme zamanı dikkate alınarak
Tebliğin 4 numaralı bölümü altında belirtilen şekilde gerçekleştirilir.
4.6- Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı
Olanlara İlişkin Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgelerinin Gönderilmesi
ve Primlerin Ödenmesi
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
çalıştıran kamu idareleri asıl veya ek nitelikteki fiili hizmet süresi
zammı prim belgesini, “www.sgk.gov.tr” web sayfasında “e-sgk” bölümünde bulunan “Kesenek Bilgi Sistemi”nden
internet ortamda Kuruma göndermekle zorunlu olup, bu yükümlülüğün yasal
süresi içinde veya yasal süresi dışında kâğıt ortamında yerine getirilmesi
halinde bu belgeler işleme konulur, ancak Kanunun 102 nci
maddesi uyarınca idari para cezası uygulanır.
Aylık
fiili hizmet süresi zammı prim belgelerini internet ortamında Kuruma
gönderecek olan kamu idarelerinin asıl veya ek mahiyetteki aylık prim ve
hizmet belgelerinin Kuruma gönderilmesi gereken yasal süresinin son günü
saat 23.59’a kadar göndermeleri gerekmektedir.
4.6.1- Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarihten Sonra 4
üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında İlk Defa Sigortalı
Olanlar Yönünden
4.6.1.1- Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim
Belgesinin Kuruma Verilme Süresi
Kanuna
göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı olanlardan Kanunun 40 ıncı maddesi
kapsamında görev yapan sigortalıları çalıştıran işverenler, bir ay içinde
çalıştırdığı sigortalılara ilişkin, Yönetmelik ekinde yer alan Aylık Fiili
Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi’ni
a) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan
sigortalılar için, maaş döneminin bittiği güne ait ayın 14’ünden ayın son
gününe kadar,
b) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar
için, ait olduğu ayın sonundan itibaren on beşinci günün sonuna kadar,
c) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde
çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması
gereken takvim ayının son gününe kadar,
d) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra
alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın on beşinci
günü sonuna kadar,
her bir
maaş ödeme dönemi için ayrı ayrı Kuruma vermekle
yükümlüdür. Son günün resmi tatile rastlaması durumunda aylık fiili hizmet
süresi zammı prim belgeleri bu günü izleyen ilk iş günü sonuna kadar Kuruma
gönderilecektir.
Örnek-
Kamu idaresince, 4 ayrı maaş ödeme dönemine ait sigortalı çalıştırıldığı
varsayıldığında, bu kamu idaresince 2012/Mart ayına ilişkin asıl
nitelikteki aylık fiili hizmet süresi zammı prim belgelerinin;
-15/03/2012-14/04/2012 ayı ücretlerini 15/03/2012
tarihinde peşin alan sigortalılar için 30/04/2012 günü sonuna kadar,
-01/03/2012-31/03/2012 ayı ücretlerini 01/03/2012
tarihinde peşin alan sigortalılar için, 15/04/2012 gününün hafta sonu
tatiline rastlaması nedeniyle 16/04/2012 günü sonuna kadar,
-15/03/2012-14/04/2012 ayı ücretlerini 15/04/2012 tarihinde
çalıştıktan sonra alan sigortalılar için 30/04/2012 günü sonuna kadar,
-01/03/2012-31/03/2012
ayı ücretlerini 01/04/2011 tarihinde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için
15/04/2012 gününün hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle 16/04/2012 günü
sonuna kadar,
Kuruma
gönderilmesi gerekmektedir.
Ancak,
operasyonlara katılmak amacıyla görev yerleri değiştirilen askeri
birliklerin bu durumları belgelendirilmek kaydıyla, bu birliklerde görev yapan sigortalılara
ait fiili hizmet süresi zammı prim belgeleri, askeri birliğin görev yerine döndüğü
tarihi takip eden günden başlamak üzere 15 inci günün sonuna kadar Kuruma
verilmesi halinde yasal süresinde verilmiş sayılacaktır.
4.6.1.2- Primlerin Ödenme Süresi
Kamu
idareleri, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa
sigortalı olanlardan Kanunun 40 ıncı maddesi
kapsamında görev yapan sigortalıların fiili hizmet süresi zammı primlerini;
a) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan
sigortalılar için, maaş döneminin bittiği güne ait ayın 14’ünden ayın son
gününe kadar,
b) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar
için, ait olduğu ayın sonundan itibaren on beşinci günün sonuna kadar,
c) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde
çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması
gereken takvim ayının son gününe kadar,
d) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra
alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın on beşinci
günü sonuna kadar,
Kuruma
ödemek zorundadırlar.
Ancak, operasyonlara katılmak amacıyla görev
yerleri değiştirilen askeri birliklerin bu durumu belgelemeleri kaydıyla
yasal süresi dışında vermiş oldukları fiili hizmet süresi zammı prim
belgesinde belirtilen fiili hizmet süresi zammı primleri, askeri birliğin
görev yerine döndüğü tarihi takip eden günden başlayarak 15 inci günün
sonuna kadar ödenirse yasal süresi içerisinde ödenmiş kabul edilir.
Örnek
- Kamu idaresince 15/03/2012-14/04/2012 ayı maaşları 15/03/2012 tarihinde
peşin ödenen sigortalıların 2012 yılı Mart ayına ait fiili hizmet süresi
zammı primleri, maaş döneminin son günü olan 14/04/2012 tarihinden Nisan
ayının son günü olan 30/04/2012 kadar ödenmesi gerekmektedir.
Örnek- Kamu idaresince 01/03/2012-31/03/2012
ayı maaşları 01/03/2012 tarihinde peşin ödenen sigortalıların 2012 yılı
Mart ayına ilişkin fiili hizmet süresi zammı primleri, maaş döneminin son günü
olan 31/03/2012 tarihinden Nisan ayının 15’i sonuna kadar yatırılması
gerekmekle birlikte, anılan tarih Pazar gününe denk geldiğinden 16/04/2012
günü sonuna kadar yatırılması gerekmektedir.
Prim
ödeme süresinin son gününün hafta sonu veya resmi tatil gününe denk gelmesi
halinde fiili hizmet süresi zammı primi,
takip eden ilk iş günü sonuna kadar ödenmesi halinde yasal süresi
içerisinde ödenmiş kabul edilir.
4.6.1.3- Sonradan Verilen Ek Nitelikteki Aylık
Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgelerinin Kuruma Verilme ve Primlerin
Ödenme Süresi
Ek
mahiyetteki aylık fiili hizmet süresi zammı prim belgesi, sigortalıların
geçmiş ay/aylara ilişkin fiili hizmet süresi zamları ve prim tutarları ile
bu kapsamda geçen çalışmalara ilişkin bilgileri kapsayacak şekilde;
-Kanuni
düzenleme veya Bakanlar Kurulu Kararı ile katsayı farkı, enflasyon farkı
veya başka ad altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin fiili
hizmet süresi zammı primleri,
-Görevden
uzaklaştırılması veya görevine son verilmesine rağmen idari tasarrufla ya
da yargı kararı ile görevlerine iade edilenler için geriye yönelik olarak
ödenen aylık, ücret veya tahsisata ilişkin fiili hizmet süresi zammı
primleri,
-Kamu
idaresinin tüm personelinin cari aya ait aylık fiili hizmet süresi zammı
prim belgesi süresi içinde gönderildikten sonra, nakil, açıktan atama,
ücretsiz izin veya askerlik sonrası göreve başlama vb. durumlarda, atama onayının
sonradan gelmesi veya sigortalının göreve geç başlaması nedeniyle sonradan ödenen aylık veya
ücretlere ilişkin fiili hizmet süresi zammı primleri,
-Geçmişe
dönük yapılan terfi işlemi sonucu yapılan ödemelerin prime esas kazançları
üzerinden alınacak
fiili hizmet süresi zammı primleri,
-Prime
esas kazanç tutarları veya prim ödeme gün sayıları eksik
hesap edilenlerin, eksik hesaplanan prim esas kazanç tutarları veya prim ödeme gün sayıları üzerinden alınacak fiili hizmet
süresi zammı primleri,
-Mahkeme
kararıyla geriye yönelik çalışmalarından dolayı yararlandırıldığı fiili
hizmet süresi zammına ait primleri,
-Asaleti
tasdik olunan emniyet mensuplarının, adaylık sürelerine ilişkin olarak
geçmişe dönük hesap edilecek fiili hizmet süresi zammı primleri,
için
düzenlenecektir.
Yukarıda
belirtilen nedenlerden dolayı geçmişe yönelik olarak düzenlenecek ek
mahiyetteki fiili hizmet süresi zammı prim belgelerinin, aylık, ücret veya
tahsisatın ödemesinin yapıldığı
tarihi takip eden günden başlayarak 15 inci günün sonuna kadar, mahkeme kararıyla fiili hizmet süresi
zammından yararlandırılmasına karar verilenler için mahkeme kararının ilgili kuruma tebliğ edildiği tarihi takip eden
günden başlayarak 15 inci
günün sonuna kadar, asaleti
tasdik olunan emniyet mensuplarının adaylık sürelerine ilişkin geçmişe
dönük olarak hesap edilecek fiili hizmet süresi zammı primleri ise asaletin tasdik edildiğinin ilgiliye tebliğ
edildiği tarihi takip eden günden başlayarak 15 inci günün sonuna kadar Kuruma verilecek ve
muhteviyatı prim tutarları aynı
sürelerde ödenecektir..
4.6.1.4- Görevden Uzaklaştırılan, Görevi İle İlgili
Olsun veya Olmasın Herhangi Bir Suçtan Tutuklanan veya Gözaltına
Alınanlardan, Kanunları Gereğince Eksik Aylığa Müstahak Bulunanların Fiili
Hizmet Süresi Zammı Primleri
Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalılardan Türk Silahlı
Kuvvetlerinde, emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında
çalışan sigortalılar için; görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun
veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan,
kanunları gereğince eksik aylığa müstahak bulunanların prime esas
kazançlarının yarısı; kanunlarına göre bu müddetler için sonradan
görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların aylıklarının ödenmesi
halinde, prime esas kazançlarının tamamı üzerinden fiili hizmet süresi zammı
primi alınacaktır. Prime esas kazançların yarısı üzerinden fiili hizmet süresi zammı
primi alınanların fiili hizmet süresi zammı, faydalandırıldığı sürenin
yarısı olarak hesap edilecektir. Buna göre, açığa alınan veya
tutuklananların aylıklarının 2/3 oranında ödenmesine karşın fiili hizmet
süresi zammı primleri, tam prime esas kazancın yarısı üzerinden
alınacaktır. Görevlerine sonradan iade edilerek tam aylığa hak kazanan ve
kalan 1/3 maaşları ödenenlerin ise tam prime esas kazancının kalan yarısı
üzerinden fiili hizmet süresi zammı primi alınacaktır.
4.6.2- Kanunun Geçici 4 üncü Maddesi Kapsamında
Olan Sigortalılar Yönünden
Kanunun geçici 4 üncü maddesi ile Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi olup, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte
veya daha sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamına alınanlardan, Kanunun 40 ıncı maddesi
uyarınca fiili hizmet süresi zammına hak kazananların kesenek ve
karşılıkları hakkında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uyarınca işlem
yapılacağı hükme bağlandığından, bu kapsamda olanların fiili hizmet süresi
zammı kesenek ve karşılıklarının tahakkuku 5434 sayılı Kanuni hükümlerine
göre yapılacaktır,
Bu
kapsamda çalışması olanlar için fiili hizmet süresi zammı prim belgelerinin
ilişkin olduğu yıla ilişkin fiili hizmet süresi zamları, kesenek ve karşılık tutarları ile bu kapsamda geçen çalışmalara ilişkin
bilgileri içerecek şekilde yıllık olarak düzenlenerek www.sgk.gov.tr”
web sayfasında “e-sgk” bölümünde bulunan “Kesenek
Bilgi Sistemi”nden internet ortamda Kuruma gönderilmesi gerekmektedir..
Süresi
içerisinde gönderilmeyen fiili hizmet zammı belgeleri hakkında Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası, süresi içerisinde
ödenmeyen kesenek ve karşılık tutarları hakkında ise 89 uncu maddeye göre
gecikme cezası ve zammı uygulanır.
4.6.2.1- Yıllık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim
Belgesinin Kuruma Gönderilme Süresi
Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarih itibarıyla Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamına alınan sigortalıları çalıştıran kamu idareleri, bir yıl içinde
çalıştırdığı sigortalılara ilişkin örneği Yönetmelik ekinde yer alan Yıllık
Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesini, ait olduğu yılı takip eden 3 ay
içerisinde (31 Mart günü saat 23:59’a kadar)
Kuruma göndereceklerdir.
Mart
ayının son gününün tatile rastlaması durumunda, söz konusu belgeler bu günü
izleyen ilk iş günü sonuna kadar Kuruma verildiği takdirde yasal süresi
içerisinde verilmiş sayılacaktır.
Ancak,
sigortalının yıl içinde herhangi bir nedenle işten ayrılması halinde Aralık
ayı beklenmeden fiili hizmet süresi zammına ait kesenek ve kurum karşılık
tutarları ve buna ait prim belgeleri sigortalının işten ayrıldığı tarih ve maaş
ödeme tarihi dikkate alınmak
suretiyle,
a) Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü
arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan sigortalılar için, maaş döneminin
bittiği güne ait ayın 14’ünden ayın son gününe kadar,
b) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar
için, ait olduğu ayın sonundan itibaren on beşinci günün sonuna kadar,
c) Her
ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde
çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması
gereken takvim ayının son gününe kadar,
d) Her
ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra
alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın on beşinci
günü sonuna kadar
Kuruma
gönderilecektir.
Örnek- 15/03/2012-14/04/2012 tarihleri arasındaki Mart ayı
maaşı 15/03/2012 tarihinde peşin ödenen bir sigortalının 20/03/2012
tarihinde görevinden ayrılması halinde bu sigortalının
15/01/2012-20/03/2012 tarihleri arasındaki süreye ilişkin fiili hizmet
zammı prim belgesinin maaş döneminin son gününe (14/04/2012) ait ay olan Nisan ayının sonuna kadar
(30/04/2012) gönderilmesi gerekmektedir.
Örnek- 01/04/2012-30/04/2012 tarihleri arasındaki Nisan ayı
maaşı 01/04/2012 tarihinde peşin ödenen bir sigortalının 18/04/2012 tarihinde
görevinden ayrılması halinde bu sigortalının 01/01/2012-18-04/2012
tarihleri arasındaki süreye ilişkin fiili hizmet zammı prim belgesinin,
Nisan ayının sonundan itibaren on beşinci günün sonu olan 15/05/2012
tarihinde kadar gönderilmesi gerekmektedir.
4.6.2.2- Fiili Hizmet Süresi Zammı Kesenek ve
Karşılık Tutarlarının Ödenme Süresi
Kanunun geçici 4 üncü
maddesi kapsamında bulunan sigortalının, yıl içerisinde Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen işyerlerinde ve işlerde
fiilen çalıştığı gün sayısına göre anılan maddede belirtilen miktarlarda
verilen süreyle orantılı olarak tespit edilen gün sayısına göre yılın son
ayındaki emekli keseneğine esas aylık tutarının % 36’sı (%16 kesenek ve %20
karşılık toplamı) oranında fiili hizmet süresi zammı kesenek ve karşılık
tutarı tahakkuk ettirilerek tamamı işverenler tarafından ait olduğu yılı
takip eden ilk üç ay içerisinde ödenecektir.
Örnek-
Kamu idaresince 15/01/2012-14/01/2013 dönemini
kapsayan 2012 yılı fiili hizmet süresi zammı kesenek ve karşılık tutarlarının
en geç 01/04/2013 tarihine kadar, (31/03/2013 tarihinin hafta sonu tatiline
rastlaması nedeniyle) ödenmesi gerekmektedir.
Sigortalının ilgili yıldaki fiili hizmet süresi
zammı kesenek ve karşılık tutarının hesabında sigortalının yılın son
ayındaki emekli keseneğine esas aylık tutarına göre önce bir aylık (30
günlük) fiili hizmet süresi zammı tutarı tespit edilerek, bulunan rakam
ilgiliye o yılda verilen fiili hizmet süresi zammı gün sayısı ile
çarpılarak 30 güne bölünür ve o yılda gönderilecek fiili hizmet süresi
zammı kesenek karşılık tutarı bulunur.
Örnek- 90 gün fiili hizmet süresi zammı verilecek
işlerde çalışan sigortalının, 2011 yılının son ayındaki emekli keseneğine
esas aylığı 1.400,00 TL, fiili
hizmet süresi zammının 39 gün olması halinde, Kuruma gönderilmesi gereken
2011 yılı fiili hizmet süresi zammı kesenek ve karşılık tutarı; (1400 x
0,36) x 39 / 30 = 655,20 TL olur.
4.6.2.3- Sonradan Verilen Ek Nitelikteki Yıllık
Fiili Hizmet Süresi Zammı Belgelerinin Kuruma Verilme, Kesenek ve Karşılık Tutarlarının
Ödenme Süresi
Bu
kapsamda çalışan sigortalılara ait ek mahiyetteki fiili hizmet süresi zammı
belgeleri hakkında “4.6.1.3 Sonradan verilen ek nitelikteki aylık fiili
hizmet süresi zammı prim belgelerinin Kuruma verilme ve primlerin ödenme
süresi” başlıklı bölümünde açıklanan hususlara göre işlem yapılacaktır.
4.6.2.4-Görevden
Uzaklaştırılan, Görevi İle İlgili Olsun veya Olmasın Herhangi Bir Suçtan
Tutuklanan veya Gözaltına Alınanlardan, Kanunları Gereğince Eksik Aylığa
Müstahak Bulunanların Fiili Hizmet Süresi Zammı Primleri
Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamındaki
sigortalılardan Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve polis mesleğinde,
Milli İstihbarat Teşkilatında çalışan sigortalılar için; görevden
uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan
tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, kanunları gereğince eksik aylığa
müstahak bulunanların açıkta geçen sürelerdeki fiili hizmet süresi zammı
kesenek ve karşılık tutarlarının yılın son ayındaki emekli keseneğine esas
aylık tutarının yarısı; kanunlarına göre bu müddetler için sonradan
görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların aylıklarının ödenmesi
halinde ise, emekli keseneğine esas aylıklarının tamamı üzerinden fiili
hizmet süresi zammı kesenek ve karşılığı alınacaktır.
Emekli
keseneğine esas aylıklarının yarısı üzerinden fiili hizmet süresi zammı
kesenek ve karşılık alınanların fiili hizmet süresi zammı,
faydalandırıldığı sürenin yarısı olarak hesap edilecektir.
Buna göre, açığa alınan veya
tutuklananların aylıklarının 2/3 oranında ödenmesine karşın fiili hizmet
süresi zammı kesenek ve karşılıkları emekli keseneğine esas aylık tutarının
yarısı üzerinden alınacaktır. Görevlerine sonradan iade edilerek tam aylığa
hak kazanan ve kalan 1/3 maaşları ödenenlerin ise yılın son ayındaki emekli
keseneğine esas aylığının kalan yarısı üzerinden fiili hizmet süresi zammı
kesenek ve karşılığı alınacaktır.
4.7- Kanunun Geçici 4 üncü Maddesi Kapsamında Olan
Sigortalılar Yönünden İtibari Hizmet Süresi Zammından Yararlananların Kuruma
Bildirilmesi ve Primlerin Ödenmesi
5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmakta iken
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya
devam edenlerden itibari hizmet süresi almaya müstahak olanları çalıştıran
işverenlerce, sigortalının her yılın son ayındaki emekli keseneğine esas
aylığına göre düzenlenecek olan ve Yönetmelik ekinde yer alan “Yıllık
İtibari Hizmet Süresi Prim Belgesinin” ait olduğu yılın sonundan itibaren
üç ay içinde (31 Mart tarihine kadar) “www.sgk.gov.tr”
web sayfasında “e-sgk” bölümünde bulunan “Kesenek
Bilgi Sistemi”nden elektronik (internet) ortamda Kuruma gönderilmesi ve
muhteviyatı kesenek ve karşılık tutarının da aynı sürede ödenmesi
zorunludur.
5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmakta iken
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya
devam edenlerin itibari hizmet süresine ait emekli keseneği ve kurum
karşılığı, Kanunun geçici 4 üncü maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca
sigortalının yıl içinde yararlandırılacağı itibari hizmet süresinin her 30
günü için o yılın son ayındaki emekli keseneğine esas aylık toplamının
%36’sı üzerinden hesaplanacak olup, hesaplanacak kesenek ve kurum karşılığı
tutarının tamamı Kurumunca, yukarıda belirlenen süre içinde ödenecektir.
İtibari hizmet
süresi belgelerinin süresi içerisinde gönderilmemesi halinde102 nci madde uyarınca idari para cezası, itibari hizmet süresi kesenek ve karşılık
tutarlarının süresi içerisinde ödenmemesi halinde 89 uncu maddesi uyarınca
gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
Kanunun
yürürlüğe girdiği Ekim-2008 tarihten önceki dönemlere ilişkin olup,
gönderilmeyen kesenek karşılık tutarları olması durumunda ise 5434 sayılı
Kanunun mülga17 nci maddesinde belirtilen gecikme
faizi uygulanacaktır.
5-
SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNİN ÖDENME ŞEKLİ VE SÜRESİ
Yaşlılık/emeklilik
aylığı almakta olanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında (tarımsal faaliyetlerde kendi adına ve hesabına bağımsız
çalışma hariç) çalışmaya başlayanlar, aylıklarının kesilmemesi için yazılı
istekte bulunmaları halinde yaşlılık/emeklilik aylıklarının ödenmesine
devam edilir. Bunlardan almakta oldukları aylıklarının % 15’i oranında
sosyal güvenlik destek primi kesilir. Yaşlılık/emeklilik aylığından
kesilecek olan bu tutar, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine tabi sigortalılara, ilgili yılın Ocak ayında ödenen en yüksek
yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla
olamaz. Aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilen sigortalılardan
ayrıca kısa vadeli sigorta kolları primi alınmaz.
Kanundan
önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, yaşlılık veya emekli aylığı
bağlananlar ve 1/10/2008 tarihinden sonra da
sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenlerden Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışanların prime
esas kazançları üzerinden, kısa vadeli sigorta kolları prim oranına % 30
oranı eklenmek suretiyle sosyal güvenlik destek primi kesilir. % 30
oranının dörtte biri sigortalı, dörtte üçü işveren hissesidir. Bu kapsamda
sayılan kişilerden sosyal güvenlik destek primine tabi olanların prim ödeme
yükümlüsü bunların işverenleridir. Sosyal güvenlik destek primi, ait olduğu
ayı/dönemi takip eden ay/dönemin sonuna kadar Kuruma ödenir. Bu
sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi, Tebliğin 2.1- Aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenmesi
bölümünde belirtildiği şekilde düzenlenir ve 2.2- Aylık prim ve hizmet
belgelerinin Kuruma verilmesi bölümünde açıklanan süre ve şekilde verilir.
Kanundan önce iştirakçi veya sigortalı
olanlar, yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve 1/10/2008
tarihinden sonra da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam
edenlerden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
(tarımsal faaliyetlerde kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma hariç)
çalışmaya başlayanlar hakkında, bu maddenin birinci fıkrasında yazılan
hükümler uygulanır. Bu durumda yukarıda belirtilen % 15’lik oran, 2008 yılı
Ekim ayı başından itibaren % 12, takip eden her yılın Ocak ayında bir puan
artırılarak % 15’i geçmeyecek şekilde uygulanır.
Harp
malûlleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve
Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylıkları hesaplanarak ödenen veya
asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili kanunlara göre vazife malûllüğü
aylığı almakta iken; 1/10/2008 tarihi itibarıyla çalışmaya devam edenler
ile sonradan Kanuna tabi çalışmaya başlayacaklar için sosyal güvenlik
destek primi uygulanmaz.
6-
PRİM BORÇLARININ KATMA DEĞER VERGİSİ İADE ALACAĞINDAN MAHSUP SURETİYLE
ÖDENMESİ
Prim borçlarının katma değer vergisi iade
alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi durumunda, primin
en geç ödenmesi gereken yasal süre; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerden;
sigortalılara ait ücretleri her ayın 1’i ila sonu arasına ilişkin olarak
ödeyen işverenler yönünden, primin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın sonu
(vade) yerine, vadeyi izleyen onbeşinci,
sigortalılara ait ücretlerin her ayın 15’inden, ertesi ayın 14’üne kadarki
döneme ilişkin olarak ödendiği işverenler yönünden ise, primin ilişkin
olduğu dönemi takip eden dönemin sonu (vade) yerine, vadeyi takip eden onbeşinci gün olacaktır.
Örnek- Ücretlerin her ayın 1’i ila sonu arasında geçen
süreye ilişkin ödendiği özel sektöre ait bir işyerinde çalıştırılan
sigortalılara ilişkin bulunan 2012/Nisan ayına ait prim borcunun, katma değer
vergisi (KDV) iadesi alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep
edilmesi halinde, KDV iadesi alacağından mahsup talep edilmemiş olması
durumunda prim borcu en geç ait olduğu 2012/Nisan ayını takip eden
2012/Mayıs ayı sonuna, diğer bir ifadeyle 31/05/2012 tarihine kadar
ödenmesi gerekmekte iken, prim borcunun KDV iadesi alacağından mahsubu
suretiyle ödenmesinin talep edilmiş olması nedeniyle söz konusu sigorta
primine denk gelecek iade tutarının, ilgili vergi dairesince 15/6/2012
tarihine kadar (bu tarih dahil) Kuruma aktarılması
halinde, bahse konu aya ait primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul
edilecektir. Onbeşinci günün resmi tatile
rastlaması ve bu nedenle prim borçlarının onbeşinci
günü takip eden ilk iş günü içinde mahsup edilmesi halinde de yine primler
yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilecektir.
Örnek- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran resmi nitelikteki (B)
Kamu Kurumu, 15/01/2012 - 14/02/2012 döneminde çalıştırmış olduğu
sigortalıların primlerini en geç 14/3/2009 tarihine kadar ödenmesi
gerekmekte iken, prim borcunun KDV iadesi alacağından mahsubu suretiyle
ödenmesinin talep edilmiş olması halinde, söz konusu sigorta primine denk
gelecek iade tutarının ilgili vergi dairesince 29/3/2012 tarihine kadar (bu
tarih dahil) Kuruma aktarılması halinde, bahse
konu döneme ait primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilecektir.
Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme
süresinin sona erdiği tarihi izleyen onbeş günlük
süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi
sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması
durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılacak, buna
karşın ödenmemiş kısmı, onbeş günlük süre dikkate
alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin
yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak
suretiyle ödenecektir.
Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme
süresinin sona erdiği tarihi izleyen onbeş günlük
süre geçirildikten sonra katma değer vergisi iade alacağından mahsup
suretiyle ödenmesi halinde ise, söz konusu borçlara, yine onbeş günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme
süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme
cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
Örnek- Ücretleri her ayın 1’i ila 30’u arasında
ödenen özel sektöre ait bir işyerinde çalıştırılan sigortalılara ilişkin
2012 /Mart ayına ait prim borcunun, katma değer vergisi (KDV) iadesi
alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi halinde, söz konusu
sigorta primine denk gelecek iade tutarının, ilgili vergi dairesince 15/5/2012 tarihine kadar Kuruma aktarılmaması halinde,
bahse konu aya ait primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilmeyeceğinden,
yasal ödeme süresinin sona erdiği 30/4/2012 tarihini takip eden günden,
ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı
hesaplanacaktır.
7- PRİME ESAS KAZANCIN TESPİTİNE İLİŞKİN USUL VE
ESASLAR
7.1-
Genel Açıklamalar
Prime esas kazancın tespitine ilişkin hususlar
Kanunun 80 inci ve Yönetmeliğin 97, 98 ve 99 uncu maddelerinde
düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemelerde yer almayan ve açıklık
getirilmesi gereken esaslar aşağıda açıklanmıştır.
7.2-
Ücret ve Ücret Niteliğindeki Kazançların Prime Tabi Tutulmasına İlişkin
Hususlar
4857
sayılı Kanunun 59 uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle
sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin
sürelerine ait ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti
üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği öngörülmüştür. Bu
nedenle, sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin
sürelerine ait ücretlerin hizmet akdinin feshinden sonra ödenmesi halinde,
4857 sayılı Kanunun 59 uncu maddesine göre akdin feshedildiği tarihte hak
kazanıldığı nazara alınarak, bu nitelikteki yıllık izin sürelerine ilişkin
ücretler akdin feshedildiği ayın kazancına dahil
edilecektir. Akdin feshedildiği ayda çalışılan gün sayısına tekabül eden
günlük prime esas kazancın, prime esas günlük kazanç alt sınırının 6,5
katından fazla olması halinde, aşan kısım prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Diğer taraftan,
- Toplu iş sözleşmeleri uyarınca veya kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında kalan personel ile
toplu iş sözleşmesine tabi olmakla birlikte sendikalara üye olmamaları
nedeniyle özel sektöre ait işyerlerinde sözleşme kapsamında bulunmayan
personele geriye yönelik olarak ücret farkı ödenmesine karar verilmesi
halinde, söz konusu ücret farkları, ilişkin oldukları ayların,
- Toplu
iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığı işyerlerinde, bir aydan fazla
istirahat alan sigortalılara, Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik
ödeneğinin yanı sıra işverenlerce de toplu iş sözleşmelerine dayanılarak istirahatli bulunan süre için ayrıca ücret ödenmesi
durumunda, bu ücretler istirahatli bulunulan
ayların,
- Kamu
kurumlarında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışan sigortalılar için idare mahkemesi kararları veya idarece
verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde, bu ücretler
ilişkin oldukları ayların,
kazancına
dahil edilerek prime tabi tutulacaktır.
Örnek-
Özel nitelikteki bir işyerinde 2012/Nisan ayında imzalanan toplu iş
sözleşmesine istinaden geriye yönelik olarak 2012 Ocak ila Mart dönemi
aylarına ilişkin her bir ay için 100,00 TL ücret farkı ödenmesine karar
verildiği varsayıldığında, bu ücret farkları 2012 Ocak ila Mart dönemi
prime esas kazançlarına dahil edilecektir.
7.3 -
Hizmet Akdinin Feshinin Geçersizliği Halinde Yapılacak Ödemeler
İşçinin
işe iadesi için kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının kendisine
tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak üzere başvurmuş olması
kaydıyla, işe başlatılsın veya başlatılmasın bu nitelikteki işçilere çalıştırılmayan
süre için ödenen en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklar, akdin feshedildiği aydan başlanılarak
ilgili ayların prime esas kazançlarına dahil
edilerek işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere tüm sigorta
kollarına ait primler kesilecek ve bu süreler hizmetten sayılacaktır.
İşçi işe
başlatıldığında bildirim süresine ait (ihbar) ücreti ile kıdem tazminatı
peşin olarak ödenmiş ise işçiye ödenecek en çok dört aya kadar olan ücret
ve diğer alacaklarından mahsup edileceğinden, Kanunun 80 inci maddesi uyarınca
bildirim süresine ait (ihbar) ücret ile kıdem tazminatının prime tabi
tutulmaması nedeniyle işçiye işe başlatılması halinde ödenecek en çok dört
aya kadar olan ücret ve diğer hakları mahsup edilmemiş haliyle prime tabi
tutulacak ve bu süreler prim ödeme gün sayısından sayılacaktır.
7.4- Sigortalıların İdari Yargı Kararlarına
İstinaden Görevlerine İade Edilmesi Üzerine Yapılacak İşlem
Anayasa ile tanınan, kamu hizmetinin gerektirdiği
asli ve sürekli görevleri yürütmek üzere “diğer kamu görevlilerinin” çalıştırılması,
bu kişilerin “atanma, görev, yetki, her türlü özlük hakları ile hukuki
durumlarının kanunlarla düzenlenmesi” esasının sonucu olarak bazı kişiler;
toplu iş sözleşmesi ile istihdam edilen ve iş hukuku kurallarına bağlı
bulunan işçilerden farklı olarak idare hukuku içinde yer almaktadırlar.
Bu
nedenle, bazı işyerlerinin hukuki statüleri, hangi istihdam şeklinde
personel çalıştırılacağını belirtmekte ve bunlardan bir kısmı, memur ya da
işçi statüsünde olmayan sözleşmeli personel niteliğini taşımaktadır. Kamu
hizmeti görevi yapan bu durumdaki personel ile işveren arasındaki ilişkiden
doğan uyuşmazlıklar da idari yargının görev alanına girmektedir.
Bu
durumdaki personelin görevlerine işverenlerince son verilmesi veya işten
uzaklaştırılması üzerine görevlerine iadesi amacıyla idari yargı nezdinde
açılan davalar üzerine anılan mahkemelerce yürütmenin durdurulmasına karar
verilmesi durumunda, esas hakkında karar verilinceye kadar eski, yani idari
işlemin tesisinden önceki durumun devamı sağlanmaktadır. İdareler bu
kararların gereklerine göre ve gecikmeksizin işlem yapmaya veya eylemde bulunmaya
mecburdur. Bu konudaki ana kural, yürütmenin durdurulması kararının geriye
yürür biçimde sonuç doğurması, dava konusu işlemin yapıldığı andan önceki
durumun geri gelmesidir.
Aynı
şekilde, kamu personeli durumunda olan bir kimsenin işverence görevine son
verilmesi üzerine işveren (idare) aleyhine açtığı iptal davası sonucunda
mahkemece işlemin iptaline karar verilmişse, idarece yapılmış idari işlem ve
buna bağlı olarak yapılmış diğer işlemlerin eski durumuna getirilmesi
gerekmektedir.
İptal
davası sonucunda iptal veya göreve iade kararı verilmesiyle yasa gereği,
kişinin görevde olmadığı sürelerdeki hakları kendisine verilmekte, ücreti
ödenmekte ve kişinin bu idari davadan önceki durumu işverence (idarece)
sağlanmaktadır.
İdari
yargı tarafından verilen kararlara istinaden sigortalılara fiilen
çalışmadıkları süreler için ücret ve benzeri nitelikte ödeme yapılması
halinde; ücretler, ilişkin olduğu aylara mal edilmek, ücret dışındaki diğer
ödemeler ise ödendiği ayın kazancına dahil edilmek
suretiyle prime tabi tutulacaktır.
7.5-
Prime Esas Kazancın Üst Sınırını Aşan Ücret Dışındaki Ödemeler
Sigortalılara,
çeşitli nedenlerle (ücretsiz izin, istirahat gibi) ay içinde çalışmasının
bulunmadığı ve ücret ödenmediği aylarda prime esas kazanca dahil olacak nitelikte ücret dışında bir ödeme yapılması
halinde, ücret dışındaki bu ödemeler, ödemenin yapıldığı ayda sigortalının
prim ödeme gün sayısının bulunmaması nedeniyle ödemenin yapıldığı tarihi
takip eden iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına dahil
edilecektir. Ancak ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayda da ücret
ödemesine hak kazanılmadığı durumlarda, ücret dışındaki bu ödemeler prime esas
kazanca dahil edilemeyecektir.
Ücret
dışında sigortalılara ödenmekte olan prim, ikramiye gibi her türlü
ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil
edilerek prime tabi tutulmaktadır. Ancak, sözü geçen ödemelerin ücret ile
birleştirilerek prime tabi tutulması durumunda, bazı sigortalıların aylık
prime esas kazançları tutarı, prime esas kazancın üst sınırını aşabilmektedir.
Bu
durumda, sigortalılara, ücretinin yanı sıra prime esas kazanca dahil edilebilecek nitelikte ücret dışında ödeme
yapılması halinde, bu nitelikteki kazançlar, prime esas günlük kazanç üst
sınırının otuz katı aşılmamak kaydıyla prime tabi tutulacak, buna karşın
her iki kazanç toplamının üst sınırı aşması halinde, ücret dışındaki
ödemenin üst sınırı aşan kısmı,
Kanunun 82 nci maddesi hükmü de dikkate
alınarak en fazla takip eden iki ayın prime esas kazanç tutarına dahil
edilecektir.
Örnek-
Aylık brüt ücreti 4.000,00 TL olan (D) sigortalısının 2012/Ocak ayında
ücretsiz izinli olduğu ve ilgili ayda brüt 6.000,00 TL ikramiye ödendiği
varsayıldığında, 1/1/2012 ila 30/6/2012 tarihleri arasında aylık kazanç üst
sınırı 5.762,25 TL olduğu nazara alınarak bahse konu sigortalının, Ocak
ayında prim ödeme gün sayısı bulunmadığından ücret dışındaki ikramiye Şubat
ve Mart aylarının prime esas kazançlarına dahil
edilecektir.
2012
/Ocak ayındaki prime esas kazancı=0 TL
2012/Şubat
ayındaki prime esas kazancı 4.000,00 TL ücret + 1.762,25 TL ikramiye =
5.762,25 TL
2012/
Mart ayındaki prime esas kazancı 4.000,00 TL ücret + 1.762,25 TL ikramiye =
5.762,25 TL
olarak
Kuruma bildirilecek,
1.762,25
TLX 2=3.524,50 TL prime esas kazanca dahil edilen
ikramiye,
6.000,00
TL- 3.524,50 TL =2.475,50 TL tutarındaki ikramiye ise prime esas kazanca dahil edilmemiş olacaktır.
7.6- Kanunda İstisna Olarak Sayılmayan Diğer
Ödemeler
Kanunun
80 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, aynı maddenin (b) bendinde belirtilen
istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın, tüm ödemelerin prime
tabi tutulacağı ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair
muafiyet ve istisnaların Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı
öngörülmüştür. Bu bakımdan, sigortalılara yakacak, temizlik, aydınlatma ve
benzeri nitelikteki giderleri için yahut tahsil veya mesken yardımı gibi
kanunda ismen sayılmayan nedenlerle yapılan ödemeler, ödemenin yapıldığı
aydaki prime esas kazanca dahil edilecektir.
Öte yandan, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan
İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun
2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanuna
istinaden ödenmekte olan ikramiyeler ile ilave tediyeler prime tabi
tutulacağı gibi, 4857 sayılı Kanunun 61 inci maddesindeki istisnai hüküm
üzerinde durulmaksızın hak kazanıldığı halde kullanılmayan yıllık izin
süresi için ödenecek ücretlerden de kısa vadeli sigorta kolları primi
kesilecektir.
7.7- Kısmen Prime Tabi Tutulacak Kazançlar
7.7.1- Yemek Paraları (Yardımı)
Sigortalılara yemek parası adı altında yapılan
ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek
verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16
yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin % 6 sının, yemek
verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı, prime esas kazançların tespitinde dikkate
alınmayacak, dolayısıyla bu tutardan prim kesilmeyecektir.
Bu
durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar,
Brüt
Günlük Asgari Ücret X % 6 X
(Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Yemek Parası Verilen Gün Sayısı
= İstisna Tutarı,
Ödenen
Yemek Parası – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil
Edilecek Yemek Parası,
formülü
vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Öte yandan, sigortalılara ay içinde yemek parası
olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi
yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu
karşılığında) gerek işyerinde, gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi
halinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek
bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dahil
edilmeyecektir.
Örnek- Aylık brüt ücreti
2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012/Nisan ayında 300 TL tutarında yemek
parası ödenmiştir. (E) sigortalısının ilgili ayda hafta sonları (Cumartesi
ve Pazar günleri) ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramında fiilen
çalışmadığı göz önüne alındığında yemek
parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt
Günlük Asgari Ücret X % 6 X
(Ay içinde Fiilen Çalışılan gün sayısı) Yemek Parası Verilen Gün Sayısı
= İstisna Tutarı
29,55 TL
X % 6 X 20 Gün= 35,46 TL (İstisna Tutarı)
300 TL –
35,46 TL= 264,54 TL ( Prime Esas Kazanca dahil
edilecek yemek parası)
7.7.2-
Çocuk Zammı ( Yardımı)
Sigortalının
hizmet akdinin devam etmesi şartıyla ve fiilen çalışmasının olup olmadığı
üzerinde durulmaksızın; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan,
kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan
çocuklarından 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve
3308 sayılı Meslekî Eğitimi Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ya da
işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim
görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına
bakılmaksızın Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan
çocuklarından en fazla iki çocuk (iki çocuk dahil)
için çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin, çocuk başına 16 yaşından
büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin %2'si oranındaki tutarı, aylık
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Bu
durumda, çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt
Aylık Asgari Ücret
X % 2 X
Çocuk Sayısı (İki Çocuğa Kadar) =
İstisna Tutarı,
Ödenen
Çocuk Zammı – İstisna Tutar = Prime Esas Kazanca Dahil
Edilecek Çocuk Zammı,
formülü
vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Örnek- Aylık brüt ücreti
2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012/Nisan ayında 3 çocuğu göz önüne
alınarak çocuk başına 100 TL çocuk zammı verilmiştir. Sigortalı (E) nin prime esas
kazancına dahil edilecek tutar;
Brüt
Aylık Asgari Ücret X % 2 X
Çocuk Sayısı (İki Çocuğa Kadar) = İstisna Tutarı
886,50 X
%2 X 2 =35,46 TL ( İstisna Tutarı)
300 TL –
35,46 TL = 264,54 TL (Prime Esas Kazanca dahil
edilecek çocuk zammı)
7.7.3- Aile Zammı (Yardımı)
Sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak
ödemelerin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen
çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, sigortalının eşinin
Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve
Kurumdan gelir veyahut aylık almaması durumunda, 16 yaşından büyükler için
belirlenen aylık asgari ücretin %10'u oranındaki tutar aylık prime esas
kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Bu
durumda, aile zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt
Aylık Asgari Ücret X % 10 =
İstisna Tutarı,
Ödenen
Aile Zammı – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil
Edilecek Aile Zammı,
Formülü
vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Örnek- Aylık brüt ücreti
2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012/Nisan ayında 200 TL tutarında aile
zammı verilmiştir. Sigortalı (E) nin prime esas kazancına dahil
edilecek tutar;
Brüt
Aylık Asgari Ücret X % 10 =
İstisna Tutarı
886,50 X
%10 = 88,65 TL ( istisna Tutarı)
200 TL –
88,65 TL = 111,35 TL (Prime Esas Kazanca dahil
edilecek aile zammı)
Diğer
taraftan, sigortalılara yemek parası ile çocuk ve aile zamlarının yıllık
olarak bir defada ödenmesi halinde, bu defa ödemenin yapıldığı tarihteki 16
yaşından büyükler için belirlenen asgari ücret üzerinden,
Yemek
parası için;
Brüt
Günlük Asgari Ücret
X % 6 X
(Yıl İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Yemek Parası Verilen Gün
Sayısı = Yıllık İstisna Tutarı,
Yıllık Olarak
Ödenen Yemek Parası – Yıllık İstisna Tutarı = Yıllık Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası,
Çocuk
zammı için;
Brüt
Aylık Asgari Ücret
X % 2 X
Çocuk Sayısı (İki Çocuğa Kadar) X 12
Ay = Yıllık İstisna Tutarı,
Yıllık
Olarak Ödenen Çocuk Zammı – Yıllık İstisna Tutarı = Yıllık Prime Esas
Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı,
Aile
zammı için ise,
Brüt
Aylık Asgari Ücret
X % 10 X
12 Ay = Yıllık İstisna
Tutarı
Yıllık
Olarak Ödenen Aile Zammı – Yıllık İstisna Tutarı = Yıllık Prime Esas
Kazanca Dahil Edilecek Aile Zammı,
Formülü
vasıtasıyla ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil
edilecektir.
7.7.4- İşverenler Tarafından Sigortalılar İçin Özel
Sağlık Sigortalarına ve Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Özel Sağlık
Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları Tutarları
Kanunun 80 inci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde, “… işverenler tarafından
sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine
ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık
sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas
kazanca tâbi tutulmaz.” denilmektedir.
Sigortalı
adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı
payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin
% 30’una isabet eden kısmı prime esas kazanca dahil
edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil
edilecektir.
Özel
sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında
işverenlerce yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil
edilecek tutar;
Brüt
Aylık Asgari Ücret
X % 30 = İstisna
Tutarı,
Özel
Sağlık Sigortası Primi + Bireysel Emeklilik Katkı Payı – İstisna Tutarı =
Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Özel Sağlık
Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payı Tutarı,
Formülü
vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Örnek - 2012/
Nisan ayında (A) sigortalısı için işverence brüt 200,00 TL özel sağlık
sigortası primi ve brüt 100,00 TL bireysel emeklilik katkı payı ödendiği
varsayıldığında, bu tarihte yürürlükte bulunan asgari ücret de 886,50 TL
olduğundan,
886,50
X % 30 = 265,95 TL istisna tutarı,
200,00
TL + 100,00 TL = 300, 00 TL
300,00
TL – 265,95 TL = 34,05 TL 2012/Nisan ayının prime esas kazancına dahil edilecektir.
Buna
karşın, sigortalının özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı
payının ödendiği aydaki prime esas kazancının, 82 inci maddeye istinaden
belirlenen prime esas kazanç üst sınırının üzerinde olması halinde, söz
konusu özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları takip eden
iki ayda üst sınır aşılmamak kaydıyla sigortalının prime esas kazancına dahil edilecektir.
Sigortalı
adına işveren tarafından yalnızca özel sağlık sigortası primi veya yalnızca
bireysel emeklilik katkı payı ödenmiş olması durumunda ise, prime esas
kazanca dahil edilecek tutar, ödenen özel sağlık sigortası primi veya
bireysel emeklilik katkı payı üzerinden %30 oranındaki istisna tutarının
düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır.
7.8- Prime Tabi Tutulmayacak Kazançlar
7.8.1- Ayni Yardımlar
İşverenlerce
sigortalılara mal olarak yapılan yardımlar, tutarları üzerinde
durulmaksızın, prime esas kazançlara dahil
edilmeyecektir. Ancak, ayni yardımların sigortalılara nakden ödenmesi
halinde (örneğin yağ parası, un parası, ayakkabı parası gibi) prime tabi
tutulması gerekmektedir.
7.8.2- Ölüm, Doğum ve Evlenme Yardımları
Ölüm,
doğum ve evlenme hallerinde yapılan yardımlar, miktarı ne olursa olsun, prime esas kazançların hesabında dikkate
alınmayacaktır.
Sigortalının anne ve babası, eşi veya çocuğunun ölümü
halinde sigortalıya verilen ölüm yardımı ile sigortalının evlenmesi veyahut
çocuğunun olması halinde işveren tarafından yapılan doğum ve evlenme yardımları prime esas kazançların hesabına dahil
edilmeyecektir.
7.8.3- Görev Yollukları
Görev
6245 sayılı Harcırah Kanununun 3 üncü maddesinde açıklanmıştır.
Anılan
maddede belirtilen yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme
masrafı niteliğinde yapılan ödemeler yolluk kapsamındadır.
Bu bakımdan, sigortalılara bireysel iş sözleşmesine veya toplu sözleşmeye
dayanılarak ve işveren tarafından sigortalının geçici bir görevle başka
yere gönderilmesi veya görev yerini değiştirmesi dolayısıyla verilen ve
yolluk kavramına giren ödemeler prime esas kazanca dahil
edilmeyecektir.
7.8.4- Seyyar Görev Tazminatı, Kıdem Tazminatı, İş
Sonu Tazminatı veya Kıdem Tazminatı Mahiyetindeki Toplu Ödemeler ve Keşif
Ücreti
Görevleri
gereği sigortalılara ödenen seyyar görev tazminatı, iş akdinin feshi veya
çeşitli sebeplerle işten ayrılan işçilere işveren tarafından bir defaya
mahsus olmak üzere ödenen kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem
tazminatı mahiyetindeki toplu ödemeler ve keşif ücreti; prime esas kazancın
hesaplanması sırasında dikkate alınmayacaktır.
Ancak, yukarıda belirtilen ödemeleri kanıtlayıcı
nitelikteki belgeler, gerektiğinde denetim elemanlarına ibraz edilecektir.
7.8.5- İhbar Tazminatı
4857 sayılı Kanunun 17 nci
maddesinde, belirsiz süreli iş
sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerektiği,
işçinin kıdemine göre değişen süreler sonunda iş sözleşmesinin feshedilmiş
sayılacağı, bildirim şartına uymayan tarafın, bildirim süresine ilişkin
ücret tutarında tazminatı (ihbar tazminatı) ödemek zorunda olduğu
belirtilmiştir. Bu durumda sigortalının işyeri ile hukuki ilişkisi iş sözleşmesinin
feshi ile sona ermiş olduğundan, ödenen tazminat, ücret niteliğinde
olmadığı için prime esas kazanca da dahil
edilemeyecektir.
Ayrıca, işverenin bildirim şartına uymaması veya
bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, 4857 sayılı İş Kanununun 18, 19,
20 ve 21 inci maddeleri hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyeceğinden,
İş Kanununun 18 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin
uygulama alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının
kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin
üç katı tutarında tazminat ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda da işçinin işyeri ile olan hukuki
bağı, iş sözleşmesinin feshi ile
sona erdiğinden, işçiye ödenen kötü niyet tazminatı prime esas kazanca da dahil edilemeyecektir.
Ancak,
işçiye bildirim süresince iş araması için belli bir süre izin verilmesi İş
Kanununun gereği olup, bu süre zarfında işçi-işveren arasındaki hukuki bağ
sona ermediğinden bildirim süresi içinde işçinin aldığı ücretler prime esas
kazanca da dahil edilecektir.
7.8.6- Kasa
Tazminatı
İşyerlerinde para veya kıymetli evrak ya da eşya
muhafazası ile görevli bulunan sigortalılara muhtemel açıkları kapatmak amacıyla
işverenler tarafından ödenen kasa tazminatları, ücret niteliğinde
sayılamayacağından, prime esas
kazançtan istisna tutulması
gerekmektedir.
Ancak,
kasa tazminatı niteliğinde olan ödemelerin para ve kıymetli evrak
veyahut eşya muhafazası ile görevli bulunan sigortalıya ödenmesi
gerektiğinden, bu tür sorumluluğu bulunmayan sigortalılara bu nitelikte bir
ödemenin yapılması halinde söz konusu ödemeler prime esas kazanca dahil
edilecektir.
8- DİĞER HUSUSLAR
8.1- Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının
(a) Bendi Kapsamında Sigortalı Çalıştıran İşyerlerinin Tesciline İlişkin
Bazı Hususlar
8.1.1- İşyerinin Tescili
Tescili
yapılacak işyerinde, hem ayın 1’i ila 30’u arasında, hem de ayın 15’i ila
müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan
sigortalıların bulunması halinde, her iki çalışma döneminden dolayı iki
ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı
işyeri tescili yapılacaktır.
İşverenin
18 yaşından küçük olması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait
bölümlerinin “18 yaşından küçük kimseye velayeten
velisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, veli
işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecektir.
İşverenin,
Medeni Kanuna göre sınırlı ehliyetsiz olması nedeniyle kendisine vasi
atanması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “Sınırlı
ehliyetsiz kimseye vesayeten vasisinin adı”
ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, vasi işveren vekili
sayılarak işyeri tescil edilecektir.
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu
gereğince işsizlik ödeneğinden yararlanan kişiler ile Türkiye İş Kurumu
tarafından düzenlenen meslek edinme, geliştirme ve değiştirme eğitimine
katılan kursiyerler için Türkiye İş Kurumunun ilgili il müdürlüklerince,
Kurumumuzun ilgili ünitesinde işyeri dosyası tescil ettirilecektir.
Aynı
kamu kurum ve kuruluşunda, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamına giren
sigortalıların çalıştırılması halinde, (a) bendi kapsamına giren
sigortalılar için ayrı, (c) bendi kapsamına giren sigortalılar için ayrı
işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri
dosyası tescil edilecektir.
Devir
veya intikal nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden ayrıca
işyeri dosyası tescil edilmeyecek, işlemlerin eski işyeri numarasından
devam ettirilebilmesi için, devir veya intikale ilişkin gerekli
değişiklikler tescil kütüklerine kaydedilecektir.
Şirketlerin
nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya bir şirketin diğer bir şirkete
katılması ya da adi şirketlerde yeni ortak alınması durumunda, yeni işyeri dosyası
tescil edilmeyecek, eski işyeri dosyası üzerinden işlemler devam
ettirilecektir.
İşyerinin,
gerek başka bir ildeki adrese nakledilmesi nedeniyle düzenlenen işyeri
bildirgesine istinaden, gerekse aynı il içinde olmakla birlikte başka bir
ünitenin görev alanındaki adrese nakledilmesi nedeniyle yapılan yazılı
bildirim üzerine yeni işyeri dosyası tescil edilecektir.
İşyerinin
başka bir ünitenin görev alanına giren adrese nakledilmesi halinde, durum
yeni ünite tarafından bildirimin kendisine yapıldığı tarihten itibaren onbeş gün içinde eski işyeri dosyasının bulunduğu
üniteye yazılı olarak bildirilecek ve yapılan bildirim üzerine eski işyeri
dosyası Kanun kapsamından çıkartılacaktır.
İşyerinin
aynı ünitenin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde,
yeni adres, işyerinin nakledildiği tarihten itibaren on gün içinde
işyerinin işlem gördüğü üniteye yazı ile bildirilecektir. Bu durumda yeni
işyeri dosyası tescil edilmeyecektir.
Aynı
işkolunda birden fazla nakil aracı bulunan işverence nakil araçlarının
kayıtlı olduğu ilgili idareyi gösterir belge ibraz edilerek tek işyeri
bildirgesi düzenlenecek ve işyeri, idarenin bulunduğu bölgeyi içine alan
Kurum ünitesince tescil edilecektir. İstanbul ilinde bulunan deniz ulaşım
araçları için dosya tescil işlemi Beyoğlu Sosyal Güvenlik Merkez
Müdürlüğünce yapılacaktır.
8.1.2- Ruhsat Vermeye Yetkili Mercilerce Verilen
Ruhsatlar Sonucu İşyeri Tescili
Yapı
ruhsatı ve diğer tüm ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlere ilişkin
bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama
ilişkin bilgiler, verildikleri tarihten itibaren bir ay içinde valilikler,
belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel
kişilerince ilgili üniteye gönderilir. Ruhsatın düzenlenmesine esas olan işi
çevresine alan Kurumun ilgili ünitesi tarafından, yapılacak işlemlere esas
olmak üzere ruhsata konu işe/inşaata başlanılıp başlanılmadığı, başlanılmış
ise hangi tarihte başlanıldığı gibi hususların açıklığa kavuşturulması
amacıyla ruhsat vermeye yetkili mercilerden istenilen bilgiler süresinde
Kuruma gönderilecektir
Ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlere
ilişkin bilgi ve belgelerin ünitelere intikali üzerine, yapı ruhsatları ile
istihdama ilişkin bilgileri ihtiva edenler yönünden öncelikle ruhsata konu
işin/inşaatın ünitede tescilli olup olmadığı araştırılacak, sigortalı
çalıştırıldığı halde söz konusu iş/inşaat tescilli değilse, işyeri
Yönetmeliğin 32 nci maddesine istinaden ünitece re’sen tescil edilecektir.
Valilikler,
belediyeler, il özel idareleri ve ruhsat vermeye yetkili diğer merciler
tarafından geçici iskan veya yapı kullanma izin
belgesi verilmeden önce, yapılan inşaat dolayısıyla ilgililerden Kuruma
borçlarının bulunmadığına dair Kurumca düzenlenmiş ilişiksizlik belgesinin
istenilmesi zorunludur. Bu nitelikteki yazı ibraz edilmedikçe ilgililere
geçici iskan veya yapı kullanma izin belgesi
verilmeyecektir.
8.2- Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının
(c) Bendi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılan İşyerlerinin Tescili
Maaş
ödemeleri saymanlıklarca yapılan kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk
dairelerinin her biri ayrı işyeri olarak tescil edilebileceği gibi,
istenilmesi halinde tahakkuk dairelerinin birleştirilmesi suretiyle bir
veya birkaç işyeri olarak da tescil edilebilecektir.
İşyerinde,
Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
çalıştıran işveren, işyeri bildirgesini e-sigorta ile Kuruma göndermek
zorundadır. İşyeri bildirgesinin internet ortamında düzenlenerek gönderilmesinden
sonra bilgisayardan alınan sıra numaralı çıktısı ıslak imza ile onaylanarak
Kuruma gönderilecektir.
İşyerinin
internetten tescil edilmesi işlem adımları aşağıda belirtildiği gibidir:
i)
Kullanıcı, Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasını kullanmak suretiyle
sisteme giriş yapacaktır.
ii)
Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasının geçerli bir numara olduğunun
doğrulanmasından sonra, bu numara ile işyeri tescil uygulamasına
girilecektir. Uygulama ile onay aşamasına kadar işyeri tescili
oluşturulabilmekte, düzeltilebilmekte veya silinebilmektedir. Onaylanan
belge üzerinde herhangi bir değişiklik yapılması mümkün değildir.
İnternet
ortamında gönderilen işyeri bildirgesinin sıra numaralı bilgisayardan
alınan çıktısı, ıslak imza ile onaylı bir şekilde Kuruma gönderilir. Kuruma
verilecek ıslak imzalı ve onaylı işyeri bildirgesine göre işyeri dosyası
açılarak, işyeri sicil numarası ve tahakkuk / tediye ile ilgili kamu
görevlileri adına oluşturulan kullanıcı adı ve kullanıcı şifresi yazıyla
ilgili kamu idaresine bildirilir.
9- YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN TEBLİĞLER
28 Eylül
2008 tarihli ve 27011 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5510 Sayılı Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) ve (b) Bentleri Kapsamındaki
Sigortalılar İle Sadece Genel Sağlık Sigortasına Tabi Sigortalıların Prime
Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ,
28 Eylül
2008 tarihli ve 27011 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5510 Sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Uyarınca İşyerlerinin
Tesciline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
28 Eylül
2008 tarihli ve 27011 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Aylık Prim ve
Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme
Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
9 Ekim
2008 tarihli ve 27019 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigortalar
ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c)
Bendi Kapsamında Çalışan Sigortalıların Prime Esas Kazancının Tespitine
İlişkin Tebliğ,
22 Ekim
2008 tarihli ve 27032 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ruhsat Vermeye
Yetkili Mercilerce Verilen Ruhsatların Sosyal Güvenlik Kurumuna
Gönderilmesi İle Geçici İskan veya Yapı Kullanma
İzin Belgesinin Verilmesinde İlişiksizlik Belgesinin Aranılması Hakkında
Tebliğ,
22 Ekim
2008 tarihli ve 27032 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sosyal Güvenlik Prim
Borçlarının KDV İade Alacağından Mahsup Edilmesi Suretiyle Ödenmesi
Hakkında Tebliğ,
yürürlükten kaldırılmıştır.
10- YÜRÜRLÜK
Bu
tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
11- YÜRÜTME
Bu
tebliğ hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.
|